Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

the reason

  • 1 Ratio legis est anima legis

    Latin Quotes (Latin to English) > Ratio legis est anima legis

  • 2 Ratio decidendi

    Latin Quotes (Latin to English) > Ratio decidendi

  • 3 animus

    ănĭmus, i, m. [a Graeco-Italic form of anemos = wind (as ego, lego, of ego, lego); cf. Sanscr. an = to breathe, anas = breath, anilas = wind; Goth. uz-ana = exspiro; Erse, anal = breath; Germ. Unst = a storm (so, sometimes); but Curt. does not extend the connection to AФ, aêmi = to blow; a modification of animus—by making which the Romans took a step in advance of the Greeks, who used hê psuchê for both these ideas—is anima, which has the physical meaning of anemos, so that Cic. was theoretically right, but historically wrong, when he said, ipse animus ab anima dictus est, Tusc. 1, 9, 19; after the same analogy we have from psuchô = to breathe, blow, psuchê = breath, life, soul; from pneô = to breathe, pneuma = air, breath, life, in class. Greek, and = spirit, a spiritual being, in Hellenistic Greek; from spiro = to breathe, blow, spiritus = breath, breeze, energy, high spirit, and poet. and post-Aug. = soul, mind; the Engl. ghost = Germ. Geist may be comp. with Germ. giessen and cheô, to pour, and for this interchange of the ideas of gases and liquids, cf. Sol. 22: insula adspiratur freto Gallico, is flowed upon, washed, by the Gallic Strait; the Sanscr. atman = breath, soul, with which comp. aytmê = breath; Germ. Odem = breath, and Athem = breath, soul, with which group Curt. connects auô, aêmi; the Heb. = breath, life, soul; and = breath, wind, life, spirit, soul or mind].
    I.
    In a general sense, the rational soul in man (in opp. to the body, corpus, and to the physical life, anima), hê psuchê:

    humanus animus decerptus ex mente divina,

    Cic. Tusc. 5, 13, 38:

    Corpus animum praegravat, Atque affixit humo divinae particulam aurae,

    Hor. S. 2, 2, 77:

    credo deos immortales sparsisse animos in corpora humana, ut essent qui terras tuerentur etc.,

    Cic. Sen. 21, 77:

    eas res tueor animi non corporis viribus,

    id. ib. 11, 38; so id. Off. 1, 23, 79:

    quae (res) vel infirmis corporibus animo tamen administratur,

    id. Sen. 6, 15; id. Off. 1, 29, 102:

    omnes animi cruciatus et corporis,

    id. Cat. 4, 5, 10:

    levantes Corpus et animum,

    Hor. Ep. 2, 1, 141:

    formam et figuram animi magis quam corporis complecti,

    Tac. Agr. 46; id. H. 1, 22:

    animi validus et corpore ingens,

    id. A. 15, 53:

    Aristides primus animum pinxit et sensus hominis expressit, quae vocantur Graece ethe, item perturbationes,

    first painted the soul, put a soul into his figures, Plin. 35, 10, 36, § 98 (cf.:

    animosa signa,

    life-like statues, Prop. 4, 8, 9): si nihil esset in eo (animo), nisi id, ut per eum viveremus, i. e. were it mere anima, Cic. Tusc. 1, 24, 56:

    Singularis est quaedam natura atque vis animi, sejuncta ab his usitatis notisque naturis, i. e. the four material elements,

    id. ib. 1, 27, 66: Neque nos corpora sumus. Cum igitur nosce te dicit, hoc dicit, nosce animum tuum, id. ib. 1, 22, 52:

    In quo igitur loco est (animus)? Credo equidem in capite,

    id. ib. 1, 29, 70:

    corpora nostra, terreno principiorum genere confecta, ardore animi concalescunt,

    derive their heat from the fiery nature of the soul, id. ib. 1, 18, 42:

    Non valet tantum animus, ut se ipsum ipse videat: at, ut oculus, sic animus, se non videns alia cernit,

    id. ib. 1, 27, 67: foramina illa ( the senses), quae patent ad animum a corpore, callidissimo artificio natura fabricata est, id. ib. 1, 20, 47: dum peregre est animus sine corpore velox, independently of the body, i. e. the mind roaming in thought, Hor. Ep. 1, 12, 13:

    discessus animi a corpore,

    Cic. Tusc. 1, 9, 18; 1, 30, 72:

    cum nihil erit praeter animum,

    when there shall be nothing but the soul, when the soul shall be disembodied, id. ib. 1, 20, 47; so,

    animus vacans corpore,

    id. ib. 1, 22, 50; and:

    animus sine corpore,

    id. ib. 1, 22, 51:

    sine mente animoque nequit residere per artus pars ulla animai,

    Lucr. 3, 398 (for the pleonasm here, v. infra, II. A. 1.):

    Reliquorum sententiae spem adferunt posse animos, cum e corporibus excesserint in caelum pervenire,

    Cic. Tusc. 1, 11, 24:

    permanere animos arbitramur consensu nationum omnium,

    id. ib. 1, 16, 36:

    Pherecydes primus dixit animos esse hominum sempiternos,

    id. ib. 1, 16, 38:

    Quod ni ita se haberet, ut animi immortales essent, haud etc.,

    id. Sen. 23, 82: immortalitas animorum, id. ib. 21, 78; id. Tusc. 1, 11, 24; 1, 14, 30:

    aeternitas animorum,

    id. ib. 1, 17, 39; 1, 22, 50 (for the plur. animorum, in this phrase, cf. Cic. Sen. 23, 84); for the atheistic notions about the soul, v. Lucr. bk. iii.—
    II.
    In a more restricted sense, the mind as thinking, feeling, willing, the intellect, the sensibility, and the will, acc. to the almost universally received division of the mental powers since the time of Kant (Diog. Laert. 8, 30, says that Pythagoras divided hê psuchê into ho nous, hai phrenes, and ho thumos; and that man had ho nous and ho thumos in common with other animals, but he alone had hai phrenes. Here ho nous and ho thumos must denote the understanding and the sensibility, and hai phrenes, the reason. Plutarch de Placit. 4, 21, says that the Stoics called the supreme faculty of the mind (to hêgemonikon tês psuchês) ho logismos, reason. Cic. sometimes speaks of a twofold division; as, Est animus in partes tributus duas, quarum altera rationis est particeps, altera expers (i. e. to logistikon and to alogon of Plato; cf. Tert. Anim. 16), i. e. the reason or intellect and the sensibility, Tusc. 2, 21, 47; so id. Off. 1, 28, 101; 1, 36, 132; id. Tusc 4, 5, 10; and again of a threefold; as, Plato triplicem finxit animum, cujus principatum, id est rationem in capite sicut in arce posuit, et duas partes ( the two other parts) ei parere voluit, iram et cupiditatem, quas locis disclusit; iram in pectore, cupiditatem subter praecordia locavit, i. e. the reason or intellect, and the sensibility here resolved into desire and aversion, id. ib. 1, 10, 20; so id. Ac. 2, 39, 124. The will, hê boulêsis, voluntas, arbitrium, seems to have been sometimes merged in the sensibility, ho thumos, animus, animi, sensus, and sometimes identified with the intellect or reason, ho nous, ho logismos, mens, ratio).
    A.
    1.. The general power of perception and thought, the reason, intellect, mind (syn.: mens, ratio, ingenium), ho nous:

    cogito cum meo animo,

    Plaut. Most. 3, 2, 13; so Ter. Ad. 3, 4, 55:

    cum animis vestris cogitare,

    Cic. Agr. 2, 24:

    recordari cum animo,

    id. Clu. 25, 70;

    and without cum: animo meditari,

    Nep. Ages. 4, 1; cf. id. Ham. 4, 2:

    cogitare volvereque animo,

    Suet. Vesp. 5:

    animo cogitare,

    Vulg. Eccli. 37, 9:

    statuere apud animum,

    Liv. 34, 2:

    proposui in animo meo,

    Vulg. Eccli. 1, 12:

    nisi me animus fallit, hi sunt, etc.,

    Plaut. Men. 5, 9, 23:

    in dubio est animus,

    Ter. And. 1, 5, 31; id. ib. prol. 1; cf. id. ib. 1, 1, 29:

    animum ad se ipsum advocamus,

    Cic. Tusc. 1, 31, 75:

    lumen animi, ingenii consiliique tui,

    id. Rep. 6, 12 al. —

    For the sake of rhet. fulness, animus often has a synonym joined with it: Mens et animus et consilium et sententia civitatis posita est in legibus,

    Cic. Clu. 146:

    magnam cui mentem animumque Delius inspirat vates,

    Verg. A. 6, 11:

    complecti animo et cogitatione,

    Cic. Off. 1, 32, 117; id. de Or. 1, 2, 6:

    animis et cogitatione comprehendere,

    id. Fl. 27, 66:

    cum omnia ratione animoque lustraris,

    id. Off. 1, 17, 56:

    animorum ingeniorumque naturale quoddam quasi pabulum consideratio naturae,

    id. Ac. 2, 41, 127.—Hence the expressions: agitatio animi, attentio, contentio; animi adversio; applicatio animi; judicium, opinio animorum, etc. (v. these vv.); and animum advertere, adjungere, adplicare, adpellere, inducere, etc. (v. these vv.).—
    2.
    Of particular faculties of mind, the memory:

    etiam nunc mihi Scripta illa dicta sunt in animo Chrysidis,

    Ter. And. 1, 5, 46:

    An imprimi, quasi ceram, animum putamus etc. (an idea of Aristotle's),

    Cic. Tusc. 1, 25, 61:

    ex animo effluere,

    id. de Or. 2, 74, 300: omnia fert aetas, animum quoque;

    ... Nunc oblita mihi tot carmina,

    Verg. E. 9, 51.—
    3.
    Consciousness (physically considered) or the vital power, on which consciousness depends ( = conscientia, q. v. II. A., or anima, q. v. II. E.):

    vae miserae mihi. Animo malest: aquam velim,

    I'm fainting, my wits are going, Plaut. Am. 5, 1, 6; id. Curc. 2, 3, 33:

    reliquit animus Sextium gravibus acceptis vulneribus,

    Caes. B. G. 6, 38:

    Una eademque via sanguis animusque sequuntur,

    Verg. A. 10, 487:

    animusque reliquit euntem,

    Ov. M. 10, 459:

    nisi si timor abstulit omnem Sensum animumque,

    id. ib. 14, 177:

    linqui deinde animo et submitti genu coepit,

    Curt. 4, 6, 20: repente animo linqui solebat, Suet. Caes. 45:

    ad recreandos defectos animo puleio,

    Plin. 20, 14, 54, § 152.—
    4.
    The conscience, in mal. part. (v. conscientia, II. B. 2. b.):

    cum conscius ipse animus se remordet,

    Lucr. 4, 1135:

    quos conscius animus exagitabat,

    Sall. C. 14, 3:

    suae malae cogitationes conscientiaeque animi terrent,

    Cic. Sex. Rosc. 67.—
    5.
    In Plaut. very freq., and once also in Cic., meton. for judicium, sententia, opinion, judgment; mostly meo quidem animo or meo animo, according to my mind, in my opinion, Plaut. Men. 1, 3, 17:

    e meo quidem animo aliquanto facias rectius, si, etc.,

    id. Aul. 3, 6, 3:

    meo quidem animo, hic tibi hodie evenit bonus,

    id. Bacch. 1, 1, 69; so id. Aul. 3, 5, 4; id. Curc. 4, 2, 28; id. Bacch. 3, 2, 10; id. Ep. 1, 2, 8; id. Poen. 1, 2, 23; id. Rud. 4, 4, 94; Cic. Sest. 22:

    edepol lenones meo animo novisti,

    Plaut. Curc. 4, 2, 19:

    nisi, ut meus est animus, fieri non posse arbitror,

    id. Cist. 1, 1, 5 (cf.:

    EX MEI ANIMI SENTENTIA,

    Inscr. Orell. 3665:

    ex animi tui sententia,

    Cic. Off. 3, 29, 108).—
    6.
    The imagination, the fancy (for which Cic. often uses cogitatio, as Ac. 2, 15, 48):

    cerno animo sepultam patriam, miseros atque insepultos acervos civium,

    Cic. Cat. 4, 6, 11:

    fingere animo jubebat aliquem etc.,

    id. Sen. 12, 41: Fingite animis;

    litterae enim sunt cogitationes nostrae, et quae volunt, sic intuentur, ut ea cernimus, quae videmus,

    id. Mil. 29, 79:

    Nihil animo videre poterant,

    id. Tusc. 1, 16, 38.—
    B.
    The power of feeling, the sensibility, the heart, the feelings, affections, inclinations, disposition, passions (either honorable or base; syn.: sensus, adfectus, pectus, cor), ho thumos.
    1.
    a.. In gen., heart, soul, spirit, feeling, inclination, affection, passion: Medea, animo aegra, amore saevo saucia, Enn. ap. Auct. ad Her. 2, 22 (cf. Plaut. Truc. 2, 7, 36:

    animo hercle homo suo est miser): tu si animum vicisti potius quam animus te, est quod gaudeas, etc.,

    Plaut. Trin. 2, 2, 27 -29:

    harum scelera et lacrumae confictae dolis Redducunt animum aegrotum ad misericordiam,

    Ter. And. 3, 3, 27:

    Quo gemitu conversi animi (sunt),

    Verg. A. 2, 73:

    Hoc fletu concussi animi,

    id. ib. 9, 498;

    4, 310: animum offendere,

    Cic. Lig. 4; id. Deiot. 33; so Vulg. Gen. 26, 35.—Mens and animus are often conjoined and contrasted, mind and heart (cf. the Homeric kata phrena kai kata thumon, in mind and heart): mentem atque animum delectat suum, entertains his mind and delights his heart, Enn. ap. Gell. 19, 10:

    Satin tu sanus mentis aut animi tui?

    Plaut. Trin. 2, 4, 53:

    mala mens, malus animus,

    bad mind, bad heart, Ter. And. 1, 1, 137:

    animum et mentem meam ipsa cogitatione hominum excellentium conformabam,

    Cic. Arch. 6, 14:

    Nec vero corpori soli subveniendum est, sed menti atque animo multo magis,

    id. Sen. 11, 36:

    ut omnium mentes animosque perturbaret,

    Caes. B. G. 1, 39; 1, 21:

    Istuc mens animusque fert,

    Hor. Ep. 1, 14, 8:

    Stare Socrates dicitur tamquam quodam recessu mentis atque animi facto a corpore,

    Gell. 2, 1; 15, 2, 7.—

    And very rarely with this order inverted: Jam vero animum ipsum mentemque hominis, etc.,

    Cic. N. D. 2, 59, 147:

    mente animoque nobiscum agunt,

    Tac. G. 29:

    quem nobis animum, quas mentes imprecentur,

    id. H. 1, 84;

    and sometimes pleon. without such distinction: in primis regina quietum Accipit in Teucros animum mentemque benignam,

    a quiet mind and kindly heart, Verg. A. 1, 304; so,

    pravitas animi atque ingenii,

    Vell. 2, 112, 7 (for mens et animus, etc., in the sense of thought, used as a pleonasm, v. supra, II. A. 1.):

    Verum animus ubi semel se cupiditate devinxit mala, etc.,

    Ter. Heaut. 1, 2, 34:

    animus perturbatus et incitatus nec cohibere se potest, nec quo loco vult insistere,

    Cic. Tusc. 4, 18, 41:

    animum comprimit,

    id. ib. 2, 22, 53:

    animus alius ad alia vitia propensior,

    id. ib. 4, 37, 81; id. ad Q. Fr. 1, 1:

    sed quid ego hic animo lamentor,

    Enn. Ann. 6, 40:

    tremere animo,

    Cic. ad Q. Fr. 1, 1, 4:

    ingentes animo concipit iras,

    Ov. M. 1, 166:

    exsultare animo,

    id. ib. 6, 514.—So often ex animo, from the heart, from the bottom of one's heart, deeply, truly, sincerely:

    Paulum interesse censes ex animo omnia facias an de industria?

    from your heart or with some design, Ter. And. 4, 4, 55; id. Ad. 1, 1, 47:

    nisi quod tibi bene ex animo volo,

    id. Heaut. 5, 2, 6: verbum [p. 124] ex animo dicere, id. Eun. 1, 2, 95:

    sive ex animo id fit sive simulate,

    Cic. N. D. 2, 67, 168:

    majore studio magisve ex animo petere non possum,

    id. Fam. 11, 22:

    ex animo vereque diligi,

    id. ib. 9, 6, 2:

    ex animo dolere,

    Hor. A. P. 432:

    quae (gentes) dederunt terram meam sibi cum gaudio et toto corde et ex animo,

    Vulg. Ezech. 36, 5; ib. Eph. 6, 6; ib. 1 Pet. 5, 3.—And with gen.
    (α).
    With verbs:

    Quid illam miseram animi excrucias?

    Plaut. Mil. 4, 2, 76; 4, 6, 65:

    Antipho me excruciat animi,

    Ter. Phorm. 1, 4, 10:

    discrucior animi,

    id. Ad. 4, 4, 1:

    in spe pendebit animi,

    id. Heaut. 4, 4, 5: juvenemque animi miserata repressit, pitying him in her heart, thumôi phileousa te kêdomenê te (Hom. Il. 1, 196), Verg. A. 10, 686.—
    (β).
    With adjj.:

    aeger animi,

    Liv. 1, 58; 2, 36; 6, 10; Curt. 4, 3, 11; Tac. H. 3, 58:

    infelix animi,

    Verg. A. 4, 529:

    felix animi,

    Juv. 14, 159:

    victus animi,

    Verg. G. 4, 491:

    ferox animi,

    Tac. A. 1, 32:

    promptus animi,

    id. H. 2, 23:

    praestans animi,

    Verg. A. 12, 19:

    ingens animi,

    Tac. A. 1, 69 (for this gen. v. Ramsh. Gr. p. 323; Key, § 935; Wagner ad Plaut. Aul. v. 105; Draeger, Hist. Synt. I. p. 443).—
    b.
    Meton., disposition, character (so, often ingenium): nimis paene animo es Molli, Pac. ap. Cic. Tusc. 2, 21, 49:

    animo audaci proripit sese,

    Pac. Trag. Rel. p. 109 Rib.:

    petulans protervo, iracundo animo,

    Plaut. Bacch. 4, 3, 1; id. Truc. 4, 3, 1:

    ubi te vidi animo esse omisso (omisso = neglegenti, Don.),

    Ter. Heaut. 5, 2, 9; Cic. Fam. 2. 17 fin.:

    promptus animus vester,

    Vulg. 2 Cor. 9, 2: animis estis simplicibus et mansuetis nimium creditis unicuique, Auct. ad Her. 4, 37:

    eorum animi molles et aetate fluxi dolis haud difficulter capiebantur,

    Sall. C. 14, 5:

    Hecabe, Non oblita animorum, annorum oblita suorum,

    Ov. M. 13, 550:

    Nihil est tam angusti animi tamque parvi, quam amare divitias,

    Cic. Off. 1, 20, 68:

    sordidus atque animi parvi,

    Hor. S. 1, 2, 10; Vell. 2, 25, 3:

    Drusus animi fluxioris erat,

    Suet. Tib. 52.—
    2.
    In particular, some one specific emotion, inclination, or passion (honorable or base; in this signif., in the poets and prose writers, very freq. in the plur.). —
    a.
    Courage, spirit:

    ibi nostris animus additus est,

    Plaut. Am. 1, 1, 94; cf. Ter. Heaut. 3, 2, 31; id. And. 2, 1, 33:

    deficiens animo maesto cum corde jacebat,

    Lucr. 6, 1232:

    virtute atque animo resistere,

    Cic. Fam. 5, 2, 8:

    fac animo magno fortique sis,

    id. ib. 6, 14 fin.:

    Cassio animus accessit, et Parthis timor injectus est,

    id. Att. 5, 20, 3:

    nostris animus augetur,

    Caes. B. G. 7, 70:

    mihi in dies magis animus accenditur,

    Sall. C. 20, 6; Cic. Att. 5, 18; Liv. 8, 19; 44, 29:

    Nunc demum redit animus,

    Tac. Agr. 3:

    bellica Pallas adest, Datque animos,

    Ov. M. 5, 47:

    pares annis animisque,

    id. ib. 7, 558:

    cecidere illis animique manusque,

    id. ib. 7, 347 (cf.:

    tela viris animusque cadunt,

    id. F. 3, 225) et saep.—Hence, bono animo esse or uti, to be of good courage, Varr. R. R. 2, 5, 5: Am. Bono animo es. So. Scin quam bono animo sim? Plaut. Am. 22, 39:

    In re mala animo si bono utare, adjuvat,

    id. Capt. 2, 1, 9:

    bono animo fac sis,

    Ter. Ad. 3, 5, 1:

    quin tu animo bono es,

    id. ib. 4, 2, 4:

    quare bono animo es,

    Cic. Att. 5, 18; so Vulg. 2 Macc. 11, 26; ib. Act. 18, 25;

    so also, satis animi,

    sufficient courage, Ov. M. 3, 559.—Also for hope:

    magnus mihi animus est, hodiernum diem initium libertatis fore,

    Tac. Agr, 30.— Trop., of the violent, stormy motion of the winds of AEolus:

    Aeolus mollitque animos et temperat iras,

    Verg. A. 1, 57.—Of a top:

    dant animos plagae,

    give it new force, quicker motion, Verg. A. 7, 383.—

    Of spirit in discourse: in Asinio Pollione et consilii et animi satis,

    Quint. 10, 1, 113. —
    b.
    Haughtiness, arrogance, pride: quae civitas est in Asia, quae unius tribuni militum animos ac spiritus capere possit? can bear the arrogance and pride, etc., Cic. Imp. Pomp. 22, 66:

    jam insolentiam noratis hominis: noratis animos ejus ac spiritus tribunicios,

    id. Clu. 39, 109; so id. Caecin. 11 al.; Ov. Tr. 5, 8, 3 (cf.:

    quia paululum vobis accessit pecuniae, Sublati animi sunt,

    Ter. Hec. 3, 5, 56).—
    c.
    Violent passion, vehemence, wrath:

    animum vincere, iracundiam cohibere, etc.,

    Cic. Marcell. 3:

    animum rege, qui nisi paret Imperat,

    Hor. Ep. 1, 2, 62:

    qui dominatur animo suo,

    Vulg. Prov. 16, 32.—So often in plur.; cf hoi thumoi: ego meos animos violentos meamque iram ex pectore jam promam, Plaut. Truc. 2, 7, 43:

    vince animos iramque tuam,

    Ov. H. 3, 85; id. M. 8, 583; Prop. 1, 5, 12:

    Parce tuis animis, vita, nocere tibi,

    id. 2, 5, 18:

    Sic longius aevum Destruit ingentes animos,

    Luc. 8, 28:

    coeunt sine more, sine arte, Tantum animis iraque,

    Stat. Th. 11, 525 al. —
    d.
    Moderation, patience, calmness, contentedness, in the phrase aequus animus, an even mind:

    si est animus aequos tibi,

    Plaut. Aul. 2, 2, 10; id. Rud. 2, 3, 71; Cic. Rosc. Am. 50, 145; and often in the abl., aequo animo, with even mind, patiently, etc.:

    aequo animo ferre,

    Ter. And. 2, 3, 23; Cic. Tusc. 1, 39, 93; id. Sen. 23, 84; Nep. Dion. 6, 4; Liv. 5, 39:

    aequo animo esse,

    Vulg. 3 Reg. 21, 7; ib. Judith, 7, 23: Aequo animo est? of merry heart (Gr. euthumei), ib. Jac. 5, 13:

    animis aequis remittere,

    Cic. Clu. 2, 6:

    aequiore animo successorem opperiri,

    Suet. Tib. 25:

    haud aequioribus animis audire,

    Liv. 23, 22: sapientissimus quisque aequissimo animo moritur; stultissimus iniquissimo. Cic. Sen. 23, 83; so id. Tusc. 1, 45, 109; Sall. C. 3, 2; Suet. Aug. 56:

    iniquo animo,

    Att. Trag. Rel. p. 150 Rib.; Cic. Tusc. 2, 2, 5; Quint. 11, 1, 66.—
    e.
    Agreeable feeling, pleasure, delight:

    cubat amans animo obsequens,

    Plaut. Am. 1, 1, 134:

    indulgent animis, et nulla quid utile cura est,

    Ov. M. 7, 566; so, esp. freq.: animi causa (in Plaut. once animi gratia), for the sake of amusement, diversion (cf.:

    haec (animalia) alunt animi voluptatisque causa,

    Caes. B. G. 5, 12):

    Post animi causa mihi navem faciam,

    Plaut. Rud. 4, 2, 27; so id. Trin. 2, 2, 53; id. Ep. 1, 1, 43:

    liberare fidicinam animi gratia,

    id. ib. 2, 2, 90:

    qui illud animi causa fecerit, hunc praedae causa quid facturum putabis?

    Cic. Phil. 7, 6:

    habet animi causa rus amoenum et suburbanum,

    id. Rosc. Am. 46 Matth.; cf. id. ib. § 134, and Madv. ad Cic. Fin. 2, 17, 56; Cic. Fam. 7, 2:

    Romanos in illis munitionibus animine causa cotidie exerceri putatis?

    Caes. B. G. 7, 77; Plin. praef. 17 Sill.—
    f.
    Disposition toward any one:

    hoc animo in nos esse debebis, ut etc.,

    Cic. Fam. 2, 1 fin.:

    meus animus erit in te semper, quem tu esse vis,

    id. ib. 5, 18 fin.:

    qui, quo animo inter nos simus, ignorant,

    id. ib. 3, 6; so id. ib. 4, 15;

    5, 2: In quo in primis quo quisque animo, studio, benevolentia fecerit, ponderandum est,

    id. Off. 1, 15, 49:

    quod (Allobroges) nondum bono animo in populum Romanum viderentur,

    to be well disposed, Caes. B. G. 1, 6 fin. —In the pregn. signif. of kind, friendly feeling, affection, kindness, liberality:

    animum fidemque praetorianorum erga se expertus est,

    Suet. Oth. 8:

    Nec non aurumque animusque Latino est,

    Verg. A. 12, 23.—Hence, meton., of a person who is loved, my heart, my soul:

    salve, anime mi,

    Plaut. Curc. 1, 2, 3:

    da, meus ocellus, mea rosa, mi anime, da, mea voluptas,

    id. As. 3, 3, 74; so id. ib. 5, 2, 90; id. Curc. 1, 3, 9; id. Bacch. 1, 1, 48; id. Most. 1, 4, 23; id. Men. 1, 3, 1; id. Mil. 4, 8, 20; id. Rud. 4, 8, 1; Ter. Eun. 1, 2, 15 et saep. —
    C.
    The power of willing, the will, inclination, desire, purpose, design, intention (syn.: voluntas, arbitrium, mens, consilium, propositum), hê boulêsis:

    qui rem publicam animo certo adjuverit,

    Att. Trag Rel. p. 182 Rib.:

    pro inperio tuo meum animum tibi servitutem servire aequom censui,

    Plaut. Trin. 2, 2, 23:

    Ex animique voluntate id procedere primum,

    goes forth at first from the inclination of the soul, Lucr. 2, 270; so,

    pro animi mei voluntate,

    Cic. Fam. 5, 20, 8 (v. Manut. ad h.l.):

    teneo, quid animi vostri super hac re siet,

    Plaut. Am. prol. 58; 1, 1, 187:

    Nam si semel tuom animum ille intellexerit, Prius proditurum te etc.,

    Ter. Heaut. 3, 1, 69:

    Prius quam tuom ut sese habeat animum ad nuptias perspexerit,

    id. And. 2, 3, 4:

    Sin aliter animus voster est, ego etc.,

    id. Ad. 3, 4, 46:

    Quid mi istaec narras? an quia non audisti, de hac re animus meus ut sit?

    id. Hec. 5, 2, 19:

    qui ab auro gazaque regia manus, oculos, animum cohibere possit,

    Cic. Imp. Pomp. 66:

    istum exheredare in animo habebat,

    id. Rosc. Am. 18, 52: nobis crat in animo Ciceronem ad Caesarem mittere, we had it in mind to send, etc., id. Fam. 14, 11; Serv. ad Cic. ib. 4, 12:

    hostes in foro constiterunt, hoc animo, ut, etc.,

    Caes. B. G. 7, 28:

    insurrexerunt uno animo in Paulum,

    with one mind, Vulg. Act. 18, 12; 19, 29: persequi Jugurtham animus ardebat, Sall. J. 39, 5 Gerlach (others, animo, as Dietsch); so id. de Rep. Ord. 1, 8: in nova fert an mus mutatas dicere formas, my mind inclines to tell of, etc., Ov. M. 1, 1.—Hence, est animus alicui, with inf., to have a mind for something, to aim at, etc.:

    omnibus unum Opprimere est animus,

    Ov. M. 5, 150:

    Sacra Jovi Stygio perficere est animus,

    Verg. A. 4, 639:

    Fuerat animus conjuratis corpus occisi in Tiberim trahere,

    Suet. Caes. 82 fin.; id. Oth. 6; cf. id. Calig. 56.—So, aliquid alicui in animo est, with inf., Tac. G. 3.—So, inducere in animum or animum, to resolve upon doing something; v. induco.—
    D.
    Trop., of the principle of life and activity in irrational objects, as in Engl. the word mind is used.
    1.
    Of brutes:

    in bestiis, quarum animi sunt rationis expertes,

    whose minds, Cic. Tusc. 1, 33, 80:

    Sunt bestiae, in quibus etiam animorum aliqua ex parte motus quosdam videmus,

    id. Fin. 5, 14, 38:

    ut non inscite illud dictum videatur in sue, animum illi pecudi datum pro sale, ne putisceret,

    id. ib. 5, 13, 38, ubi v. Madv.:

    (apes Ingentes animos angusto in pectore versant,

    Verg. G. 4, 83:

    Illiusque animos, qui multos perdidit unus, Sumite serpentis,

    Ov. M. 3, 544:

    cum pecudes pro regionis caelique statu et habitum corporis et ingenium animi et pili colorem gerant,

    Col. 6, 1, 1:

    Umbria (boves progenerat) vastos nec minus probabiles animis quam corporibus,

    id. 6, 1, 2 si equum ipsum nudum et solum corpus ejus et animum contemplamur, App. de Deo Socr. 23 (so sometimes mens:

    iniquae mentis asellus,

    Hor. S. 1, 9, 20).—
    2.
    Of plants:

    haec quoque Exuerint silvestrem animum, i. e. naturam, ingenium,

    their wild nature, Verg. G. 2, 51.—
    III.
    Transf. Of God or the gods, as we say, the Divine Mind, the Mind of God:

    certe et deum ipsum et divinum animum corpore liberatum cogitatione complecti possumus,

    Cic. Tusc. 1, 22, 51 (so mens, of God, id. ib. 1, 22, 66; id. Ac. 2, 41, 126):

    Tantaene animis caelestibus irae?

    Verg. A. 1, 11.

    Lewis & Short latin dictionary > animus

  • 4 nam

    nam, conj. [ acc. sing. fem. of pronom. stem na-; cf.: egô-nê, tu-nê; Lat. ne, nae; masc. num; cf.: tum, tam; quom, quam].
    I.
    To introduce a confirmation or explanation, for (always in prose beginning the sentence; cf.: enim, etenim, and v. infra C.).
    A.
    Introducing an explanation or fuller statement of something already said.
    1.
    In gen.:

    is pagus appellabatur Tigurinus. Nam omnis civitas Helvetia in quattuor pagos divisa est,

    Caes. B. G. 1, 12, 4:

    quibus rebus auditis... suas quoque copias in tres partes distribuerunt. Nam praesidio e regione castrorum relicto... reliquas copias, etc.,

    id. ib. 7, 61, 5: neque solum colent inter se ac diligent, sed etiam verebuntur. Nam maximum ornamentum amicitiae tollit, qui ex eā tollit verecundiam, Cic. [p. 1185] Lael. 22, 82; id. Part. Or. 11, 38; id. Or. 43, 147; cf.:

    pandite atque aperite propere januam hanc Orci, opsecro. Nam equidem haut aliter esse duco,

    Plaut. Bacch. 3, 1, 2. —
    2.
    Esp.
    (α).
    To introduce an explanatory parenthetical clause:

    omni ratione colenda justitia est, tum ipsa per sese (nam aliter justitia non esset), tum, etc.,

    Cic. Off. 2, 12, 42:

    et in insulā quae est in Fibreno —nam hoc, opinor, illi alteri flumini nomen est—sermoni reliquo demus operam sedentes,

    id. Leg. 2, 1, 1:

    tamen is ad id locorum talis vir (nam postea ambitione praeceps datus est), consulatum adpetere non audebat,

    Sall. J. 63, 6; Sen. Ep. 40, 9.—
    (β).
    To resume the course of thought after a parenthetical interruption:

    hic vero simul... atque me mare transisse cognovit (audi, audi, atque attende...), nam simul ac me Dyrrachium attigisse audivit, etc.,

    Cic. Planc. 41, 98:

    duplex inde Hannibali gaudium fuit (neque enim quidquam eorum, quae apud hostes agerentur, eum fallebat): nam et liberam Minucii temeritatem se suo modo capturum, et sollertiae Fabii dimidium virium decessisse,

    Liv. 22, 28, 1.—
    (γ).
    To introduce an example, or several examples, illustrating a general statement, for example, for instance:

    sed vivo Catone minores natu multi uno tempore oratores floruerunt. Nam et A. Albinus... et litteratus et disertus fuit. Nam Q. Metellus... in primis est habitus eloquens,

    Cic. Brut. 21, 81:

    quin etiam easdem causas ut quisque egerit utile erit scire. Nam de domo Ciceronis dixit Calidius, et pro Milone orationem Brutus exercitationis gratiā scripsit,

    Quint. 10, 1, 23; 8, 6, 38; Prop. 3 (4), 1, 23.—
    B.
    Introducing a ground or reason for a fact, command, or principle.
    1.
    In gen.:

    quamobrem, Quirites, celebratote illos dies cum conjugibus ac liberis vestris: nam multi saepe honores dīs immortalibus justi habiti sunt, sed profecto justiores numquam,

    Cic. Cat. 3, 10, 23: vires vitaque corpus meum nunc deserit omne: nam me visus homo pulcher, etc., Enn. ap. Cic. Div. 1, 20, 40:

    qui... dilectum habere noluerit. Nam sociorum auxilia aut ita imbecilla sunt, ut non multum nos juvare possint, etc.,

    Cic. Fam. 15, 1, 11.—
    2.
    Esp., introducing the speaker's reason for a particular form of statement, etc.:

    Phoenices alias urbes in orā maritumā condidere... nam de Carthagine silere melius puto quam parum dicere,

    Sall. J. 19, 1; cf.

    Mercuri (nam te docilis magistro Movit Amphion lapides canendo), etc.,

    Hor. C. 3, 11, 1;

    so in a question: una domus erat, idem victus isque communis... nam quid ego de studiis dicam cognoscendi semper aliquid, etc.,

    Cic. Lael. 27, 104:

    nam quid ego de cotidiano sermone querimoniāque populi Romani loquar?

    id. Verr. 2, 1, 49, § 129.—
    3.
    Loosely, introducing the speaker's reason for saying what precedes: nam ego ad Menaechmum nunc eo ( I have said this), for, etc., Plaut. Men. 1, 1, 20; id. Trin. 1, 1, 3 Brix ad loc.—So esp. after a general remark, introducing its illustration in the case in hand, Plaut. Truc. 1, 1, 58 Spengel ad loc.; id. Most. 5, 1, 3; id. Mil. 2, 1, 17.—
    4.
    In a still looser connection, introducing a particular fact or argument in support of what precedes, but, now, certainly:

    L. Sisennae omnis facultas ex historiā ipsius perspici potest, quae cum facile vincat superiores, tum indicat quantum absit a summo... Nam Q. Hortensii admodum adulescentis ingenium simul aspectum et probatum est,

    Cic. Brut. 64, 228; 43, 161; id. Div. 2, 31, 66; 2, 32, 68:

    at prooemium aliquando et narrationem dicit malus homo et argumenta sic, ut nihil sit in his requirendum. Nam et latro pugnabit acriter, virtus tamen erit fortitudo,

    Quint. 2, 20, 10.—
    5.
    Ellipt., in reply to a question or remark, where the answer is implied, and nam introduces the reason for it; for assuredly, certainly:

    nos hunc Heracliensem, multis civitatibus expetitum... de nostrā civitate eiciemus? Nam si quis minorem gloriae fructum putat ex Graecis versibus percipi quam ex Latinis, vehementer errat,

    Cic. Arch. 10, 22 sq.:

    numquid ergo hic Lysimachus, felicitate quādam dentibus leonis elapsus, ob hoc cum ipse regnaret mitior fuit? Nam Telesphorum Rhodium amicum suum... in caveā velut novum animal aliquod... pavit,

    Sen. de Ira. 3, 17, 3; cf.: de eis rebus, inquit Crassus, quibus sciam poteroque. Tum ille:

    nam quod tu non poteris aut nescies, quis nostrum tam impudens est, qui se scire aut posse postulet?

    Cic. de Or. 1, 22, 101.—So with particles of asseveration: mehercule, hercule, edepol, etc.: tamen tibi a me nulla orta est injuria. Aes. Nam hercle etiam hoc restat, i. e. not yet; for that is to come hereafter, Ter. Ad. 2, 1, 36: sume, posce, prome quidvis: te facio cellarium. Er. Nam nisi hercle manticinatus probe ero, fusti pectito, Plaut. Capt. 4, 2, 115:

    dicunt ei fere nullam esse columnam, quae ad perpendiculum esse possit. Nam mehercule, inquit, sic agamus: columnae ad perpendiculum exigantur,

    Cic. Verr. 2, 1, 51, § 133.—
    C.
    The conjunction nam sometimes follows a word of the clause ( poet. and perh. not ante-Aug.; v. Lachm. ad Lucr. p. 246):

    prohibent nam cetera Parcae Scire,

    Verg. A. 3, 379:

    solam nam perfidus ille Te colere,

    id. ib. 4, 421; 10, 585;

    1, 444: olim nam quaerere amabam,

    Hor. S. 2, 3, 20; 41:

    ego nam videor mihi sanus,

    id. ib. 2, 3, 302:

    his nam plebecula plaudit,

    id. Ep. 2, 1, 186.
    II.
    In transitions.
    A.
    Introducing a new subject as of secondary importance; but now, on the other hand:

    nam quod rumores distulerunt malivoli, Multas contamināsse Graecas, dum facit Paucas Latinas: factum hic esse id non negat, Neque se pigere,

    Ter. Heaut. prol. 19:

    nam quod purgas eos, quos ego mihi scripsi invidisse, etc.,

    Cic. Att. 3, 15, 2:

    nam quod negas te dubitare quin magnā in offensā sim apud Pompeium hoc tempore, non video causam cur ita sit,

    id. ib. 9, 2, a, 2; id. Off. 2, 13, 47:

    nam auguralis libros ad commune utriusque nostrum otium serva,

    id. Fam. 3, 11, 4:

    nam Vestae nomen a Graecis est, i. e. though that of Janus, before named, is Latin,

    id. N. D. 2, 27, 67; id. Div. 2, 31, 66; 2, 32, 68; Quint. 1, 11, 7; 10, 1, 9.—
    B.
    Esp., in referring to a consideration too obvious to require discussion, for obviously, for it is certain, etc.:

    postremo hoc in pectus tuum demitte, numquam populum Romanum beneficiis victum esse: nam bello quid valeat, tute scis,

    Sall. J. 102, 11; Liv. 39, 26, 3; Cic. Tusc. 4, 23, 52; Tac. H. 4, 76.
    III.
    In interrogations, emphatically, expressing wonder or emotion in the questioner; cf. Gr. gar.
    A.
    With an interrogative.
    1.
    Beginning a sentence (anteclass. and poet.): perdidisti omnem operam? Ep. Nam quī perdidi? but how? but why? Plaut. Ep. 1, 2, 29:

    nam quem ego adspicio?

    id. Poen. 5, 3, 3: quid ego ago? Tr. Nam quid tu, malum, me rogitas quid agas? id. Most. 2, 1, 21:

    nam quae haec anus est exanimata a fratre quae egressa'st meo?

    Ter. Phorm. 5, 1, 5:

    nam quid ita?

    id. Eun. 5, 2, 58:

    nam quem? alium habui neminem,

    id. ib. 4, 4, 13:

    nam quam ob rem? (= quamnam),

    Plaut. Am. 2, 1, 2:

    nam quā me causā extrusisti ex aedibus?

    id. Aul. 1, 1, 5 et saep.:

    nam quis te, juvenum confidentissime, nostras Jussit adire domos?

    Verg. G. 4, 445 (but cf. Forbig. ad loc. and Kritz ad Sall. J. 19, 2):

    nam quae tam sera moratur Segnities?

    id. A. 2, 373:

    bellua multorum es capitum. Nam quid sequar aut quem?

    Hor. Ep. 1, 1, 76.—
    2.
    Joined as enclitic to an interrogative word:

    quinam homo hic ante aedīs nostras conqueritur?

    Plaut. Aul. 4, 9, 17:

    quidnam id est?

    id. Trin. 5, 2, 45:

    quisnam igitur tuebitur P. Scipionis memoriam mortui?

    Cic. Verr. 2, 4, 36, § 80:

    O di immortales, ubinam gentium sumus?

    id. Cat. 1, 4, 9; id. N. D. 1, 10, 24:

    sed Allobroges diu in incerto habuere quidnam consilii caperent,

    Sall. C. 41, 1.—For quianam, v. quia fin.
    3.
    Separated from the interrogative word:

    quid tibi ex filio nam, obsecro, aegre est?

    Plaut. Bacch. 5, 1, 27:

    quis ea'st nam optuma?

    id. Aul. 2, 1, 17; 3, 2, 3:

    quid cerussa opus nam?

    id. Most. 1, 3, 101:

    quis est nam ludus in undis?

    Verg. E. 9, 39.—
    4.
    With num:

    num tibi nam, amabo, janua est mordax mea?

    Plaut. Truc. 2, 4, 1:

    num quid nam tibi molestum est, gnate mi, si, etc.,

    id. As. 5, 1, 3; cf.:

    comicum est et Terentianum numquidnam, cum exemptis num et nam sufficere ad interrogationem potuisset quid,

    Donat. ad Ter. And. 1, 4, 8:

    num nam haec audivit,

    Ter. Heaut. 3, 2, 6:

    num quid nam de oratore ipso restat,

    Cic. Part. Or. 7, 26.—
    B.
    Without an interrogative word (very rare): scis nam tibi quae praecepi? Plaut. Pers. 3, 1, 51. (For fuller details, v. Hand, Turs. 4, pp. 1-22.)

    Lewis & Short latin dictionary > nam

  • 5 quō

        quō adv. and conj.    [dat. and abl. of 1 qui].    I. Locat. and abl. uses, of place, only with loci or (poet.) locorum, where, in what place, in what situation: se nescire quo loci esset: sectari, rosa quo locorum moretur, H.—Of time, at which time, on which day, when (sc. tempore or die): extrahere rem in id tempus, quo Baebius venire posset, L. —Fig., of degree of difference, with compp., by what, by as much as, in how great a degree, the: quo maius crimen sit id, hoc maiorem ab eo iniuriam fieri: diligenter attendite quo minus miremini, etc.: quae (tempus et spatium) quo plura sunt eo meliore mente, etc.: quo delictum maius est, eo poena est tardior.—Of cause, for the reason that, because, that, as if: neque eo nunc dies, quo quicquam senserim, T.: non quo libenter male audiam, sed quia, etc.: non eo dico, quo mihi veniat in dubium: est aditus magis eo, ut... habeant, quam quo... desiderent, Cs.: non quo ad rem pertineat.—Of result, by reason of which, wherefore, whereby, so that, and so: quo factum est, ut deterrerentur, etc., N.: multa dicta sunt, quo durior locus est dicendi datus: sed vim morbi in causā esse, quo serius perficeretur, L.—In the phrase, quo minus, so that... not, why... not: per me stetisse, Quo minus haec fierent nuptiae, T.: eisdem de causis, quo minus dimicare vellet, movebatur, Cs.: quo minus admirandum est: quibus stipendia causae essent, quo minus militarent, L.—Of purpose, by means of which, that thereby, in order that: simulant, quo absterreant, T.: Id adiuta me, quo id fiat facilius, T.: nos arma neque contra patriam cepisse, neque quo periculum aliis faceremus, S.: equites... pugnabant, quo se praeferrent, Cs.: quo paratior esse possim: quod quo facilius perspicere possitis: cautum erat, quo ne plus auri haberemus, L.—In the phrase, quo minus, that... not, in order that... not, to prevent: quicquam in his te nuptiis conari, quo fiant minus, to prevent them, T.: aliquid factum esse quo minus iste condemnari posset, to prevent the possibility of his conviction.—Of manner or degree, as, as much as (so. modo): Hermionam Pylades quo Pallada Phoebus amabat, O.    II. Dat. uses, of place, to what place? whither? whereto?: quo potissimum infelix adcedam? S.: amandat hominem... quo? quo putatis?: quo evadat vide, T.: locus, quo exercitui aditus non erat, Cs.: vide quo progredior, how far: Quo, quo, scelesti, ruitis, H.— Whither, to what place, to the place to which, and to this point, as far as: in' hinc quo dignu's (sc. ire), go where you belong, T.: quo postea quam ventum est: proficiscar eo, quo me vocat populus: non longius, quam quo telum adici potest, as far as, Cs.: transferrent auspicia quo nefas esset (i. e. ad quos), L.: abire quo terrarum possent, L.—Indef., after si or ne, any whither, to any place, in any direction: si quo publice proficisceris: si quo erat longius prodeundum, Cs.: si quando Romam aliove quo mitterent legatos, L.: vide, sis, ne quo hinc abeas longius, T.—Fig., of end in view, to what end? for what purpose? of what use? wherefore? why?: quo hostem tam sceleratum reserves?: quo me igitur aut ad quae me exempla revocas? to what point: Quo mihi fortunam, si non conceditur uti? H.: quo animum intendat facile perspicio: Nescis, quo valeat nummus? what money is good for, H.—Of degree, to what degree, to what extent, how far: quae quo usque tandem patiemini? S.: ne hodie quidem scire, quo amentiae progressi sitis, L.
    * * *
    I
    where, to what place; to what purpose; for which reason, therefore
    II
    whither, in what place, where

    Latin-English dictionary > quō

  • 6 enim

        enim    conj. (usu. after the first word in its clause).    I. In explaining or specifying, for, for instance, namely, that is to say, I mean, in fact: similis sensus exstitit amoris... nihil est enim virtute amabilius: non videtur celare emptores debuisse; neque enim id est celare, etc. — In a parenthesis, for, in fact, observe: ut antea dixi (dicendum est enim saepius): Hic tibi—fabor enim... —bellum geret, V.—In a transition to an explanatory fact or thought, for, in fact, now, really: quod scelus unde natum esse dicamus? Iam enim videtis, etc.: nihil est enim tam populare quam bonitas.—Often in exhortations, etc.: attendite enim cuius modi edicta sint.—    II. In giving a reason, for, the reason is that, because: tolle hanc opinionem, luctum sustuleris. Nemo enim maeret suo incommodo.—Ellipt., giving a reason for something implied, for, of course, naturally, but: qui multa praeclara dicit; quam enim sibi constanter dicat, non laborat, i. e. but that goes for little, for, etc.: ne tibi desit? Quantulum enim summae curtabit quisque dierum, si, etc., i. e. that is no reason, for, etc., H.—Without a verb: quid enim? why not? what objection can be made?: quid enim? fortemne possumus dicere eundem illum Torquatum?: Militia est potior; quid enim? concurritur, etc., H.—    III. In confirming, in fact, indeed, truly, certainly, assuredly, to be sure: quid illas censes (dicere)? nil enim, nothing at all, T.: Caesar... interfici iussit, arbitratus... Ille enim revocatus resistere coepit, and in fact, Cs.: Sed neque... nomina quae sint Est numerus; neque enim numero conprendere refert, and truly, V.: quis est, qui velit... vivere? Haec enim est tyrannorum vita.—With imper, come, now: attende enim paulisper!—In replies, of course, certainly, no doubt: A. quid refert? M. Adsunt enim, qui haec non probent.
    * * *
    namely (postpos); indeed; in fact; for; I mean, for instance, that is to say

    Latin-English dictionary > enim

  • 7 frustra

    frustrā ( - tră, Prud. steph. 1, 13), adv. [orig. acc. plur. neutr., afterwards abl. sing. fem. of frusterus, for frud-; v. fraus; hence].
    I.
    In deception, in error (so mostly anteclass. and in historians;

    not in Cic. and Caes.): ambo, et servus et era, frustra sunt duo, Qui me Amphitruonem rentur esse: errant probe,

    are deceived, in error, Plaut. Am. 3, 3, 19; cf. id. Bacch. 4, 7, 42:

    nunc, mulier, nei frustra sies, mea non es: ne arbitrere,

    id. Merc. 3, 1, 30:

    quo mihi acrius annitendum est, ut neque vos capiamini, et illi frustra sint,

    Sall. J. 85, 6:

    frustra esse,

    Plaut. Capt. 4, 2, 74: hilarus est;

    frustrast homo,

    id. Most. 3, 1, 40 Lorenz:

    ne frustra sis,

    id. Men. 4, 3, 18 sq.; id. Mil. 5, 29 al.; cf. in the foll. II. A.—With animi:

    erras, Aemiliane, et longe hujus animi frustra es,

    App. Mag. p. 286.—Frustra habere aliquem, to deceive, cheat one (= eludere):

    Corbulo quaesito diu proelio frustra habitus,

    Tac. A. 13, 37; 51:

    si Persae frustra habitae redissent ad sua,

    Amm. 18, 6, 6: servom ac dominum, Plaut. Am. argument. 5.— [p. 786]
    II.
    Transf., according as particular respect is had to the effect, the aim, or the reason of an action, without effect, to no purpose, without cause, uselessly, in vain, for nothing (freq. and class.; the predom. signif. in prose and poetry; cf.: in cassum, nequiquam).
    A.
    Without effect, in vain:

    alii parasiti frustra obambulabant in foro, i. e. they got no dinner,

    Plaut. Capt. 3, 1, 31:

    praesagibat mihi animus, frustra me ire, quom exibam domo,

    id. Aul. 2, 2, 1: nemo dabit;

    frustra egomet mecum has rationes puto,

    Ter. Ad. 2, 2, 53:

    frustra operam opinor sumo,

    id. Heaut. 4, 3, 15:

    neque ipse auxilium suum saepe a viris bonis frustra implorari patietur,

    Cic. de Or. 2, 33, 144:

    haec si verbis explicare conemur, frustra suscipiatur labor,

    id. Univ. 10:

    fortissima frustra pectora,

    Verg. A. 1, 348; 5, 389:

    multum frustraque rogatus,

    Luc. 4, 735:

    peritura frustra agmina,

    id. 7, 736; Ov. M. 8, 140:

    frustra telum mittere,

    Caes. B. G. 3, 4, 2; cf. id. ib. 3, 25, 1:

    frustra tantum laborem sumere,

    id. ib. 3, 14, 1:

    cujus neque consilium neque inceptum ullum frustra erat,

    Sall. J. 7, 6 Kritz.; ib. 14, 11 Dietsch; 61, 1; 71, 5; 73 fin. al.; cf.:

    ita frustra id inceptum Volscis fuit,

    Liv. 2, 25, 2:

    neque frustrabor ultra cives meos, neque ipse frustra dictator ero,

    id. 2, 31, 10; Quint. 10, 1, 2:

    frustra cruento Marte carebimus, frustra metuemus Austrum: Visendus ater Cocytus, etc.,

    Hor. C. 2, 14, 13 and 15:

    nam frustra vitium vitaveris illud, si te alio pravum detorseris,

    id. S. 2, 2, 54:

    tam frustra (expressere) quam recusaverat (= aeque frustra fuit et sine eventu),

    likewise without effect, Tac. H. 2, 90 fin. (see the passage in conn.).—With nequiquam, Cat. 77, 1; App. M. 8, p. 208, 40.—With sic: ego astabo hic tantisper cum hac forma et factis sic frustra; cf. Gr. houtôs allôs, Plaut. Mil. 4, 2, 30.—In a pun with frustra esse (v. supra, I.) and frustrari: qui lepide postulat alterum frustrari, quom frustra'st, frustra illum dicit frustra esse. Nam qui se frustrari quem frustra sentit, Qui frustratur, frustra'st, si ille non est frustra, Enn. ap. Gell. 18, 2, 7 (Sat. 33, p. 158 sq. Vahl.).—
    2.
    Ellipt.:

    equites et auxiliarios pedites in omnes partes mittit... Nec frustra. Nam, etc.,

    Hirt. B. G. 8, 5, 3; so,

    frustra: nam, etc.,

    Hor. C. 3, 7, 21; Flor. 4, 11, 9.—
    B.
    Without reason or cause, groundlessly:

    frustra ac sine causa quid facere indignum deo est,

    Cic. Div. 2, 60, 125:

    frustra tempus contero,

    id. Rosc. Com. 14, 41:

    quae disputatio ne frustra haberetur,

    id. Rep. 1, 7:

    quae (res) prima impulit etiam, ut suspiceremus in caelum nec frustra siderum motus intueremur,

    id. ib. 3, 2; 4, 3; id. Tusc. 1, 10, 21; id. Fin. 2, 12, 36; v. Madv. ad h. l. p. 210: non igitur frustra Plato civili viro, quem politikon vocant, necessariam musicen credidit, Quint. 1, 10, 15; 10, 1, 56:

    ut multi, nec frustra, opinantur,

    Suet. Oth. 9:

    ne quid inexpertum frustra moritura relinquat,

    Verg. A. 4, 415 Forbig. ad loc.—
    2.
    Ellipt.:

    hanc quidam aposiopesin putant. Frustra. Nam, etc.,

    Quint. 9, 3, 60.

    Lewis & Short latin dictionary > frustra

  • 8 frutra

    frustrā ( - tră, Prud. steph. 1, 13), adv. [orig. acc. plur. neutr., afterwards abl. sing. fem. of frusterus, for frud-; v. fraus; hence].
    I.
    In deception, in error (so mostly anteclass. and in historians;

    not in Cic. and Caes.): ambo, et servus et era, frustra sunt duo, Qui me Amphitruonem rentur esse: errant probe,

    are deceived, in error, Plaut. Am. 3, 3, 19; cf. id. Bacch. 4, 7, 42:

    nunc, mulier, nei frustra sies, mea non es: ne arbitrere,

    id. Merc. 3, 1, 30:

    quo mihi acrius annitendum est, ut neque vos capiamini, et illi frustra sint,

    Sall. J. 85, 6:

    frustra esse,

    Plaut. Capt. 4, 2, 74: hilarus est;

    frustrast homo,

    id. Most. 3, 1, 40 Lorenz:

    ne frustra sis,

    id. Men. 4, 3, 18 sq.; id. Mil. 5, 29 al.; cf. in the foll. II. A.—With animi:

    erras, Aemiliane, et longe hujus animi frustra es,

    App. Mag. p. 286.—Frustra habere aliquem, to deceive, cheat one (= eludere):

    Corbulo quaesito diu proelio frustra habitus,

    Tac. A. 13, 37; 51:

    si Persae frustra habitae redissent ad sua,

    Amm. 18, 6, 6: servom ac dominum, Plaut. Am. argument. 5.— [p. 786]
    II.
    Transf., according as particular respect is had to the effect, the aim, or the reason of an action, without effect, to no purpose, without cause, uselessly, in vain, for nothing (freq. and class.; the predom. signif. in prose and poetry; cf.: in cassum, nequiquam).
    A.
    Without effect, in vain:

    alii parasiti frustra obambulabant in foro, i. e. they got no dinner,

    Plaut. Capt. 3, 1, 31:

    praesagibat mihi animus, frustra me ire, quom exibam domo,

    id. Aul. 2, 2, 1: nemo dabit;

    frustra egomet mecum has rationes puto,

    Ter. Ad. 2, 2, 53:

    frustra operam opinor sumo,

    id. Heaut. 4, 3, 15:

    neque ipse auxilium suum saepe a viris bonis frustra implorari patietur,

    Cic. de Or. 2, 33, 144:

    haec si verbis explicare conemur, frustra suscipiatur labor,

    id. Univ. 10:

    fortissima frustra pectora,

    Verg. A. 1, 348; 5, 389:

    multum frustraque rogatus,

    Luc. 4, 735:

    peritura frustra agmina,

    id. 7, 736; Ov. M. 8, 140:

    frustra telum mittere,

    Caes. B. G. 3, 4, 2; cf. id. ib. 3, 25, 1:

    frustra tantum laborem sumere,

    id. ib. 3, 14, 1:

    cujus neque consilium neque inceptum ullum frustra erat,

    Sall. J. 7, 6 Kritz.; ib. 14, 11 Dietsch; 61, 1; 71, 5; 73 fin. al.; cf.:

    ita frustra id inceptum Volscis fuit,

    Liv. 2, 25, 2:

    neque frustrabor ultra cives meos, neque ipse frustra dictator ero,

    id. 2, 31, 10; Quint. 10, 1, 2:

    frustra cruento Marte carebimus, frustra metuemus Austrum: Visendus ater Cocytus, etc.,

    Hor. C. 2, 14, 13 and 15:

    nam frustra vitium vitaveris illud, si te alio pravum detorseris,

    id. S. 2, 2, 54:

    tam frustra (expressere) quam recusaverat (= aeque frustra fuit et sine eventu),

    likewise without effect, Tac. H. 2, 90 fin. (see the passage in conn.).—With nequiquam, Cat. 77, 1; App. M. 8, p. 208, 40.—With sic: ego astabo hic tantisper cum hac forma et factis sic frustra; cf. Gr. houtôs allôs, Plaut. Mil. 4, 2, 30.—In a pun with frustra esse (v. supra, I.) and frustrari: qui lepide postulat alterum frustrari, quom frustra'st, frustra illum dicit frustra esse. Nam qui se frustrari quem frustra sentit, Qui frustratur, frustra'st, si ille non est frustra, Enn. ap. Gell. 18, 2, 7 (Sat. 33, p. 158 sq. Vahl.).—
    2.
    Ellipt.:

    equites et auxiliarios pedites in omnes partes mittit... Nec frustra. Nam, etc.,

    Hirt. B. G. 8, 5, 3; so,

    frustra: nam, etc.,

    Hor. C. 3, 7, 21; Flor. 4, 11, 9.—
    B.
    Without reason or cause, groundlessly:

    frustra ac sine causa quid facere indignum deo est,

    Cic. Div. 2, 60, 125:

    frustra tempus contero,

    id. Rosc. Com. 14, 41:

    quae disputatio ne frustra haberetur,

    id. Rep. 1, 7:

    quae (res) prima impulit etiam, ut suspiceremus in caelum nec frustra siderum motus intueremur,

    id. ib. 3, 2; 4, 3; id. Tusc. 1, 10, 21; id. Fin. 2, 12, 36; v. Madv. ad h. l. p. 210: non igitur frustra Plato civili viro, quem politikon vocant, necessariam musicen credidit, Quint. 1, 10, 15; 10, 1, 56:

    ut multi, nec frustra, opinantur,

    Suet. Oth. 9:

    ne quid inexpertum frustra moritura relinquat,

    Verg. A. 4, 415 Forbig. ad loc.—
    2.
    Ellipt.:

    hanc quidam aposiopesin putant. Frustra. Nam, etc.,

    Quint. 9, 3, 60.

    Lewis & Short latin dictionary > frutra

  • 9 nam

        nam conj.    [GNA-].    I. Introducing an explanation, for (in prose beginning the sentence, except when enclitic with an interrog. word): is pagus appellabatur Tigurinus, nam civitas in pagos divisa est, Cs.: Pauca... Expediam dictis; prohibent nam cetera Parcae Scire, V.: Belua multorum es capitum; nam quid sequar? H.—Introducing a parenthesis, for certainly, but: colenda iustitia est, cum ipsa per sese (nam aliter iustitia non esset), tum, etc.—Resuming the thought after a parenthesis: simul atque cognovit (audi, audi, atque attende...), nam simul ac me audivit, etc. —With illud or quod, introducing a minor consideration or an exception, for, but: bene, quod Mens, Fides consecratur... nam illud vitiosum Athenis, quod fecerunt Contumeliae fanum.—Introducing an example or illustration, for example, for instance: sed vivo Catone multi oratores floruerunt. Nam et A. Albinus... Nam Q. Metellus, etc.—    II. Introducing a reason, for, seeing that, inasmuch as: celebratote illos dies; nam multi saepe honores dis inmortalibus iusti habiti sunt, sed, etc.: alias urbīs condidere... nam de Carthagine silere melius puto quam parum dicere, S.: una domus erat... nam quid ego de studiis dicam cognoscendi semper aliquid, etc.: Iuppiter, hospitibus nam te dare iura loquuntur, V.: Mercuri (nam te docilis magistro Movit Amphion lapides canendo), etc., H.—In replies, introducing the reason for an implied answer, for, for assuredly, certainly: Sa. tamen tibi a me nullast orta iniuria... Ae. Nam hercle etiam hoc restat, i. e. (not yet); for that is to come hereafter, T.: nos hunc Heracliensem... de nostrā civitate eiciemus? Nam si quis putat... vehementer errat.—In a rhetorical climax, with ne... quidem: in corpora ipsorum, in liberos contumeliae editae. Nam avaritia ne sacrorum quidem spoliatione abstinuit, nay... not even, L.—In eager questions, beginning a clause, why?: Nam quae haec anus est, exanimata a fratre quae egressa'st meo? T.—As enclitic with an interrogative: quisnam igitur tuebitur P. Scipionis memoriam mortui?: in incerto habuere, quidnam consili caperent, S.: num nam haec audivit? T.: quis est nam ludus in undis, V.
    * * *
    for, on the other hand; for instance

    Latin-English dictionary > nam

  • 10 quo

    quō, adv. [prop. dat. or abl. of qui].
    I.
    Where (rare but class.):

    respondit, se nescire, quo loci esset,

    Cic. Att. 8, 10:

    quo loci illa nasceretur,

    id. Div. 2, 66, 135:

    mitte sectari rosa quo locorum Sera moretur,

    Hor. C. 1, 38, 3.—
    B.
    Trop.
    1.
    For which reason, wherefore, whence:

    miscella (uva) multo ante coquitur: quo prior legenda,

    Varr. R. R. 1, 54:

    anseres voraces sunt naturā: quo temperandum iis,

    id. ib. 3, 10, 5:

    quo aequior sum Pamphilo, Si, etc.,

    Ter. And. 2, 5, 18; Cic. de Or. 2, 6, 25:

    quo magis hoc philosopho faciendum est,

    id. Fin. 3, 2, 4; id. Lael. 23, 86:

    quo factum est, ut, etc.,

    Nep. Milt. 7, 4; id. Them. 3, 4.—
    2.
    For the reason that, because:

    non edepol quo te impudicam crederem,

    Plaut. Am. 3, 2, 32:

    quod scribis, non quo ipse audieris, sed te ipsum putare, me,

    Cic. Att. 10, 1, 3:

    non quo libenter male audiam, sed quia, etc.,

    id. de Or. 2, 75, 305:

    non eo dico, quo mihi veniat in dubium,

    id. Quint. 2, 5:

    neque eo nunc dico, quo quidquam illum senserim,

    Ter. Heaut. 3, 2, 43:

    non pol, quo quemquam plus amem, Eo feci, sed,

    id. Eun. 1, 2, 16.—
    II.
    To or in which place, whither, where ( rel. and interrog):

    dolia, quo vinaceos condat,

    Cato, R. R. 10, 2:

    quo, quo, scelesti, ruitis?

    Hor. Epod. 7, 1:

    locus, quo exercitui aditus non erat,

    Caes. B. G. 2, 16:

    non longius hostes aberant, quam quo telum adici potest,

    id. ib. 2, 21; Cic. Fam. 3, 5, 3.— Of persons, to whom:

    dabo parasitum inanem, quo recondas reliquias,

    Plaut. Stich. 1, 3, 79:

    quo illae nubent?

    id. Aul. 3, 5, 13:

    quo lubeat, nubant,

    id. ib.: hominem beatum, quo illae pervenibunt divitiae! Pompon. ap. Non. 508, 6:

    homo apud eos, quo se contulit, gratiosus,

    Cic. Verr. 2, 4, 18, § 38.—With gen.:

    quo gentium,

    where in the world, Plaut. Bacch. 4, 7, 33; id. Rud. 3, 5, 44:

    quo terrarum,

    Liv. 39, 54, 8; cf.:

    ne hodie quidem scire videmini, quo amentiae progressi sitis,

    how far, to what pitch, id. 28, 27.—
    B.
    Trop., to what end, for what purpose, wherefore, why:

    quid hoc homine facias? aut quo civem importunum, aut quo potius hostem tam sceleratum reserves?

    Cic. Sest. 13, 29:

    quo tantam pecuniam?

    id. Verr. 2, 2, 55, § 137:

    dixit profecto, quo vellet aurum,

    id. Cael. 21, 53:

    nescis, quo valeat nummus? quem praebeat usum?

    what money is good for, Hor. S. 1, 1, 73:

    quo mihi fortunam, si non conceditur uti?

    id. Ep. 1, 5, 12; Cic. Fam 7, 23, 2; Ov. Am. 3, 4, 41.—
    2.
    Transf., to the end that, in order that, so that, that:

    quo deteriores anteponantur bonis,

    Plaut. Poen. prol. 38; Ter. And. 3, 1, 14:

    id adjuta me, quo id flat facilius,

    id. Eun. 1, 2, 70:

    quo mare finiat iram,

    Ov. H. 18, 203:

    fraus mea quid petiit, nisi quo tibi jungerer uni?

    id. ib. 20, 23:

    hi omnes Athenas se contulerunt, non quo sequerentur otium,

    Nep. Pelop. 2, 1:

    quo ne, = ut ne: sed eo vidisti multum, quod praefinisti, quo ne pluris emerem,

    Cic. Fam. 7, 2, 1:

    cautum erat, quo ne plus auri et argenti facti, quo ne plus signati argenti et aeris domi haberemus,

    Liv. 34, 9.—
    III.
    Indef., with si, etc., to any place, anywhither:

    si quo tu me ire vis,

    Plaut. Aul. 2, 4, 5:

    si quando Romam aliove quo mitterent legatos,

    Liv. 38, 30:

    si quo erat longius prodeundum,

    Caes. B. G. 2, 48; Cic. Att. 8, 3, 7.

    Lewis & Short latin dictionary > quo

  • 11 ideo

    therefore, for the reason that, for that reason

    Latin-English dictionary > ideo

  • 12 pro

    1.
    prō (archaic collat. form, posi in posimerium; cf. pono, from posino; cf. Gr. poti and pot with pros), adv. and prep. [root in Sanscr. prep. pra-, before, as in prathamas, first; Gr. pro; cf.: proteros, prôtos, etc.; Lat.: prae, prior, priscus, etc.; perh. old abl. form, of which prae is the loc. ], before, in front of; and, transf., for, with the idea of protection, substitution, or proportion.
    I.
    Adv., found only in the transf. comp. signif. (v. infra, II. B. 3.) in connection with quam and ut: pro quam and pro ut (the latter usually written in one word, prout), like prae quam and prae ut.
    * A.
    Pro quam, in proportion as, just as:

    nec satis est, pro quam largos exaestuat aestus,

    Lucr. 2, 1137. —
    B.
    Pro ut or prout, according as, in proportion, accordingly, proportionably as, just as, as (class.):

    compararat argenti bene facti, prout Thermitani hominis facultates ferebant, satis,

    Cic. Verr. 2, 2, 34, § 83:

    tuas litteras, prout res postulat, exspecto,

    id. Att. 11, 6 fin.:

    id, prout cujusque ingenium erat, interpretabantur,

    Liv. 38, 50:

    prout locus iniquus aequusve his aut illis, prout animus pugnantium est, prout numerus, varia pugnae fortuna est,

    id. 38, 40 fin. —With a corresp. ita:

    ejusque rationem ita haberi, prout haberi lege liceret,

    Cic. Phil. 5, 17, 46:

    prout sedes ipsa est, ita varia genera morborum sunt,

    Cels. 4, 4, 5:

    prout nives satiaverint, ita Nilum increscere,

    Plin. 5, 9, 10, § 51.—
    II.
    Prep. with abl. (late Lat. with acc.:

    PRO SALVTEM SVAM,

    Inscr. Grut. 4, 12; 46, 9; Inscr. Orell. 2360), before, in front of.
    A.
    Lit., of place:

    sedens pro aede Castoris,

    Cic. Phil. 3, 11, 27:

    praesidia, quae pro templis cernitis,

    id. Mil. 1, 2:

    ii qui pro portis castrorum in statione erant,

    Caes. B. G. 4, 32:

    pro castris copias habere,

    id. ib. 7, 66:

    pro castris dimicare,

    id. ib. 5, 16:

    pro oppido,

    id. ib. 7, 71:

    pro opere consistere,

    Sall. J. 92, 9:

    castra pro moenibus locata,

    Liv. 2, 53; 4, 17:

    pro muro,

    id. 30, 10:

    pro castris explicare aciem,

    id. 6, 23:

    pro vallo,

    Plin. 2, 37, 37, § 101; Vell. 2, 19, 1.—With verbs of motion:

    Caesar pro castris suas copias produxit,

    before the camp, Caes. B. G. 1, 48:

    hasce tabulas hic ibidem pro pedibus tuis obicito,

    before your feet, App. Mag. p. 337, 36; id. M. 4, p. 155, 2.—
    2.
    In partic., with the accessory idea of presence on the front part, on the edge or brink of a place, on or in the front of, often to be translated by a simple on or in:

    pro censu classis iuniorum, Serv. Tullius cum dixit, accipi debet in censu, ut ait M. Varro, sicuti pro aede Castoris, pro tribunali, pro testimonio,

    Fest. p. 246 Müll.; cf.: pro significat in, ut pro rostris, pro aede, pro tribunali, Paul. ex Fest. p. 228 Müll.; and:

    pro sententia ac si dicatur in sententiā, ut pro rostris id est in rostris,

    id. p. 226 Müll.: hac re pro suggestu pronunciata, qs. standing on the front part of the tribune, or, as we would say, on the tribune, Caes. B. G. 6, 3: pro tribunali cum aliquid ageretur, was transacted before or at my tribunal, Cic. Fam. 3, 8, 21; so,

    pro tribunali,

    id. Pis. 5, 11; id. Sest. 15, 34: pro contione, before the assembled army; and, in gen., before the assembly:

    laudatus pro contione Jugurtha,

    Sall. J. 8, 2; cf. Curt. 9, 1, 1:

    pro contione laudibus legati militumque tollere animos,

    Liv. 7, 7:

    fortes viros pro contione donantis,

    Curt. 10, 5, 10:

    pro contione litteras recitare,

    id. 4, 10, 16; Liv. 38, 23 fin.:

    pro contione palam utrumque temptavit,

    Suet. Vesp. 7; Tac. A. 3, 9; Front. Strat. 1, 11, 3: [p. 1448] 4, 5, 11; cf.:

    pro comitio,

    Suet. Aug. 43:

    uti pro consilio imperatum erat,

    in the council, Sall. J. 29, 6; cf.:

    supplicatio in triduum pro collegio decemvirūm imperata fuit,

    Liv. 38, 36:

    pontifices pro collegio decrevisse,

    Gell. 11, 3, 2:

    pro collegio pronuntiare,

    Liv. 4, 26, 9:

    suas simultates pro magistratu exercere,

    id. 39, 5:

    pro munimentis castelli manipulos explicat,

    before, on the fortifications, Tac. A. 2, 80; 12, 33: stabat pro litore diversa acies, in front of or upon the shore, id. ib. 14, 30:

    legionem pro ripā componere,

    id. ib. 12, 29:

    velamenta et infulas pro muris ostentant,

    in front of, from the walls, Tac. H. 3, 31; so,

    pro muris,

    id. A. 2, 81:

    ad hoc mulieres puerique pro tectis aedificiorum saxa et alia, quae locus praebebat, certatim mittere,

    standing on the edge of the roofs, from the roofs, Sall. J. 67, 1 Kritz.—
    B.
    Transf.
    1.
    To signify a standing before or in front of, for defence or protection; hence an acting for, in behalf of, in favor of, for the benefit of, on the side of (opp. contra, adversum):

    veri inveniendi causā contra omnia dici oportere et pro omnibus,

    Cic. Ac. 2, 18, 60; cf.:

    hoc non modo non pro me, sed contra me est potius,

    id. de Or. 3, 20, 75:

    partim nihil contra Habitum valere, partim etiam pro hoc esse,

    id. Clu. 32, 88:

    difficillimum videtur quod dixi, pro ipsis esse quibus eveniunt ista, quae horremus ac tremimus,

    Sen. Prov. 3, 2:

    haec cum contra legem proque lege dicta essent,

    Liv. 34, 8: pro Romano populo armis certare, Enn. ap. Non. 150, 6 (Ann. v. 215 Vahl.); cf.: pro vostrā vitā morti occumbant, id. ap. Serv. ad Verg. A. 2, 62 (Trag. v. 176 Vahl.): quae ego pro re publica fecissem, Cato ap. Front. p. 149:

    nihil ab eo praetermissum est, quod aut pro re publicā conquerendum fuit, aut pro eā disputandum,

    Cic. Sest. 2, 3:

    omnia me semper pro amicorum periculis, nihil umquam pro me ipso deprecatum,

    id. de Or. 2, 49, 201:

    convenit dimicare pro legibus, pro libertate, pro patriā,

    id. Tusc. 4, 19, 43:

    dulce et decorum est pro patriā mori,

    Hor. C. 3, 2, 13; cf. id. ib. 3, 19, 2:

    pro sollicitis non tacitus reis,

    id. ib. 4, 1, 14:

    spondere levi pro paupere,

    id. A. P. 423:

    urbes, quae viris aut loco pro hostibus et advorsum se opportunissumae erant,

    Sall. J. 88, 4:

    nec aliud adversus validissimas gentes pro nobis utilius, quam, etc.,

    Tac. Agr. 12:

    et locus pro vobis et nox erit, Liv 9, 24, 8: et loca sua et genus pugnae pro hoste fuere,

    id. 39, 30, 3:

    pro Corbulone aetas, patrius mos... erant: contra, etc.,

    Tac. A. 3, 31; id. H. 4, 78; Curt. 4, 14, 16.—
    2.
    With the notion of replacement or substitution, in the place of, instead of, for.
    a.
    In gen.: numquam ego argentum pro vino congiario... disdidi, Cato ap. Front. p. 149:

    ego ibo pro te, si tibi non libet,

    Plaut. Most. 5, 2, 10:

    ego pro te molam,

    Ter. And. 1, 2, 29; Cic. Leg. 2, 5, 13:

    mutata (ea dico), in quibus pro verbo proprio subicitur aliud... ut cum minutum dicimus animum pro parvo, etc.,

    id. Or. 27, 92 sq.; cf.:

    libenter etiam copulando verba jungebant, ut sodes pro si audes, sis pro si vis... ain' pro aisne, nequire pro non quire, malle pro magis velle, nolle pro non velle. Dein etiam saepe et exin pro deinde et exinde dicimus,

    id. ib. 45, 154:

    pro vitulā statuis dulcem Aulide natam, Hor S. 2, 3, 199: pro bene sano Ac non incauto fictum astutumque vocamus,

    id. ib. 1, 3, 61; cf. Suet. Caes. 70:

    pro ope ferendā sociis pergit ipse ire, etc.,

    Liv. 23, 28, 11 Weissenb. ad loc.; Zumpt, Gram. § 667; cf.:

    pro eo, ut ipsi ex alieno agro raperent, suas terras, etc.,

    Liv. 22, 1, 2.—
    b.
    Esp. freq. in connection with the title of any officer, to denote his substitute' pro consule, pro praetore, pro quaestore, pro magistro, etc. (afterwards joined into one word, as proconsul, propraetor, proquaestor, promagister, etc.), proconsul, proprœtor, proquœstor, vice-director:

    cum pro consule in Ciliciam proficiscens Athenas venissem,

    Cic. de Or. 1, 18, 82; cf.:

    cum L. Philippus pro consulibus eum se mittere dixit, non pro consule,

    instead of the consuls, not as proconsul, id. Phil. 11, 8, 18:

    nec pro praetore, Caesarem (vocat),

    id. ib. 13, 10, 22; Liv. 35, 1. cum Alexandriae pro quaestore essem, Cic. Ac. 2, 4, 11' cf.:

    litteris Q. Caepionis Bruti pro consule... Q. Hortensii pro consule opera, etc.,

    id. Phil. 10, 11, 26: P. Terentius operas in portu et scripturā Asiae pro magistro dedit, id. Att. 11, 10, 1; cf. id. Verr. 2, 2, 70, § 169; id. Fam. 13, 65, 1; see also the words proconsul, promagister, propraetor, proquaestor, etc.—
    c.
    So of price, penalty, etc., in exchange, in return for:

    tres minas pro istis duobus dedi,

    Plaut. Most. 3, 2, 138; id. Aul. 3, 3, 8:

    pro hujus peccatis ego supplicium sufferam,

    Ter. And. 5, 3, 17:

    dimidium ejus quod pactus esset, pro carmine daturum,

    Cic. de Or. 2, 86, 351:

    pro vitā hominis nisi hominis vita reddatur, non posse deorum inmortalium numen placari,

    Caes. B. G. 6, 16:

    id pro immolatis in foro Tarquiniensium Romanis poenae hostibus redditum,

    Liv. 7, 19, 3:

    vos, pro paternis sceleribus, poenas date,

    Sen. Med. 925; Lact. 2, 7, 21:

    pro crimine poenas,

    Ov. Ib. 621.—
    3.
    Pro is also frequently used to denote the viewing, judging, considering, representing of a thing as something, for, the same as, just as, as:

    pro sano loqueris, quom me appellas nomine,

    Plaut. Men. 2, 2, 24:

    sese ducit pro adulescentulo,

    id. Stich. 3, 1, 65; id. Cist. 1, 3, 24:

    hunc Eduxi a parvulo, habui, amavi pro meo,

    as my own, Ter. Ad. 1, 1, 23:

    Cato ille noster qui mihi unus est pro centum milibus,

    whose voice I regard as equal to that of thousands, Cic. Att. 2, 5, 1:

    Siciliam nobis non pro penariā cellā, sed pro aerario fuisse,

    id. Verr. 2, 2, 2, § 5:

    P. Sestio pro occiso relictus est,

    id. Sest. 38, 81; Caes. B. G. 3, 109:

    cum pro damnato mortuoque esset,

    as good as condemned and dead, Cic. Verr. 2, 4, 15, § 33:

    summa ratio, quae sapientibus pro necessitate est,

    Plin. Ep. 1, 12, 3:

    negotia pro solatiis accipiens,

    Tac. A. 4, 13:

    consuli pro hostibus esse,

    Liv. 43, 5, 4:

    adeo incredibilis visa res, ut non pro vano modo, sed vix pro sano nuncius audiretur,

    as a boaster, Liv. 39, 49: quoniam de adventu Caesaris pro certo habebamus, to consider as certain, Mat. ap. Cic. Att. 9, 15, 6 et saep.; v. certus.—
    4.
    Esp. in certain phrases: pro eo, for the same thing, as just the same:

    ut si a Caesare, quod speramus, impetrarimus, tuo beneficio nos id consecutos esse judicemus: sin minus, pro eo tantum id habeamus, cum a te data sit opera, ut impetraremus,

    Cic. Fam. 13, 7, 5.—With the particles of comparison: atque ( ac), ac si, quasi, just the same as, even as, as though: pro eo ac debui, just as was my duty, Sulp. ap. Cic. Fam. 4, 5, 1:

    pro eo ac si concessum sit,

    Cic. Inv. 1, 32, 54:

    pro eo est atque si adhibitus non esset,

    Dig. 28, 1, 22:

    pro eo erit quasi ne legatum quidem sit,

    ib. 30, 1, 38: pro eo quod, for the reason that, because:

    pro eo quod ejus nomen erat magnā apud omnes gloriā,

    Cic. de Or. 2, 18, 75: pro eo quod pluribus verbis vos quam volui fatigavi, veniam a vobis petitam velim, Liv 38, 49 fin.
    5.
    On account of, for the sake of:

    dolor pro patriā,

    Cic. Fin. 1, 7, 24:

    tumultus pro recuperandā re publicā,

    id. Brut. 90, 311 dub. (B. and K. omit pro):

    dedit pro corpore nummos, i. e. to rescue his person,

    Hor. S. 1, 2, 43:

    aliquem amare pro ejus eximiā suavitate,

    Cic. de Or 1, 55, 234:

    pro quibus meritis quanto opere dilectus sit,

    Suet. Aug. 57:

    cum pro incolumitate principis vota susceperunt,

    Tac. A. 4, 17:

    pro bono (= bene),

    Sall. J. 22, 4.—
    6.
    Pro is used in its most general sense in stating the relation between two objects or actions, in proportion, in comparison with, according to or as, conformably to, by virtue of, for, etc.:

    meus pater nunc pro hujus verbis recte et sapienter facit,

    according to his story, Plaut. Am. 1, 1, 133:

    tu pro oratione nec vir nec mulier mihi's,

    id. Rud. 4, 4, 71: pro viribus tacere ac fabulari, according to one's ability, Enn. ap. Non. 475, 4 (Trag. v. 181 Vahl.):

    facere certum'st pro copiā ac sapientiā,

    Plaut. Merc. 3, 1, 8:

    agere pro viribus,

    Cic. Sen. 9, 27:

    aliquem pro dignitate laudare,

    id. Rosc. Am. 12, 33:

    proelium atrocius quam pro numero pugnantium fuit,

    Liv. 21, 29: pro imperio, by virtue of his office or authority:

    quia pro imperio palam interfici non poterat,

    Liv. 1, 51, 2; hence, imperatively, dictatorially, summarily:

    nec illum ipsum submovere pro imperio posse more majorum,

    id. 2, 56, 12 ' hem! satis pro imperio, quisquis es, Ter. Phorm. 1, 4, 18:

    pro tuā prudentiā,

    Cic. Fam. 4, 10, 2; 11, 12, 2:

    cum in eam rationem pro suo quisque sensu ac dolore loqueretur,

    id. Verr. 2, 1, 27, § 69:

    quibus aliquid opis fortasse ego pro meā, tu pro tuā, pro suā quisque parte ferre potuisset,

    id. Fam. 15, 15, 3: pro virili parte, according to one's ability, id. Sest. 66, 138; Liv. praef. 2; Ov. Tr. 5, 11, 23. —Esp. freq.: pro ratā parte and pro ratā, in proportion, proportionably; v. ratus:

    pro se quisque,

    each according to his ability, each one for himself, Cic. Off. 3, 14, 58; Caes. B. G. 2, 25; Verg. A. 12, 552 et saep.:

    pro tempore et pro re,

    according to time and circumstances, Caes. B. G. 5, 8:

    pro facultatibus,

    Nep. Epam. 3, 5.—Pro eo, quantum, or ut, in proportion to, as, according to, according as:

    eāque pro eo, quantum in quoque sit ponderis, esse aestimanda,

    Cic. Fin. 4, 21, 58:

    equidem pro eo, quanti te facio, quicquid feceris, approbabo,

    id. Fam. 3, 3, 2: tamen pro eo ut temporis difficultas tulit, etc., L. Metell. ap. Cic. Verr. 2, 3, 54, § 126.
    In composition the o is long in some words, in others short (through the influence of the Gr.
    pro-): prōdeo, prŏfiteor; and even in words borrowed from the Greek, as prōlogus.—Its signification has reference either to place, before, forwards; or to protection, for; procedo, procurro, profanus; procuro, propugno, prosum, protego.
    2.
    prō (less correctly prōh), interj., an exclamation of wonder or lamentation, O! Ah! Alas! (class.).
    (α).
    With nom.:

    proh! bonae frugi hominem te jam pridem esse arbitror,

    Plaut. Cas. 2, 4, 4: pro Juppiter! Enn. ap. Varr L. L. 7, § 12 Müll. (Trag. v 225 Vahl.); Ter. And. 4, 3, 17; id. Eun. 3, 5, 2; id. Ad. 1, 2, 31; cf.:

    pro supreme Juppiter,

    id. ib. 2, 1, 42:

    pro Juppiter, Hominis stultitiam!

    id. ib. 3, 3, 12:

    pro di immortales,

    id. ib. 3, 4, 1; cf.: pro, dii immortales: Cic. Imp. Pomp. 12, 33:

    pro curia inversique mores!

    Hor. C. 3, 5, 7:

    pro scelus,

    Mart. 2, 46, 8.—
    (β).
    Parenthet.:

    pro, quanta potentia regni Est, Venus alma, tui,

    Ov. M. 13, 758:

    et mea, pro! nullo pondere verba cadunt,

    id. H. 3, 98:

    tantum, pro! degeneramus a patribus,

    Liv. 22, 14, 6; Curt. 4, 16, 10.—
    (γ).
    With acc.: pro divom fidem! Enn. ap. Don. ad. Ter. Phorm. 2, 2, 25 (Sat. v. 30 Vahl.); Ter. Ad. 4, 7, 28; cf.:

    pro deum atque hominum fidem!

    id. And. 1, 5, 2; 11; id. Heaut. 1, 1, 9; Cic. Tusc. 5, 16, 48;

    instead of which, ellipt.: pro deum immortalium!

    Ter. Phorm. 2, 3, 4:

    pro deum atque hominum,

    id. Hec. 2, 1, 1:

    pro fidem deum! facinus foedum,

    id. Eun. 5, 4, 21.—
    (δ).
    With gen.: pro malae tractationis! Tert. Poen. fin.

    Lewis & Short latin dictionary > pro

  • 13 prō

        prō praep. with abl.    [PRO-].—Of place, before, in front of, in face of: sedens pro aede Castoris: pro castris dimicare, Cs.: castra pro moenibus locata, L.: pro castris suas copias produxit, before the camp, Cs.: pro tectis aedificiorum, from the roofs, S.—Of conspicuous appearance or publicity, before, in the presence of, on, in, in front of: hac re pro suggestu pronuntiatā, coming forward on the tribune, Cs.: me significasse... idque pro tribunali, in open court: laudatus pro contione Iugurtha, before the assembled army, S.: pro contione litteras recitare, to the assembly, Cu.: uti pro consilio imperatum erat, in the council, S.: pro collegio pronuntiare, L.—Of defence or protection, for, in behalf of, in favor of, for the benefit of, in the service of, on the side of: contra omnia dici et pro omnibus: hoc non modo non pro me, sed contra me est potius: haec contra legem proque lege dicta, L.: labores dolorem pro patriā suscipere: pro patriā mori, H.: urbes pro hostibus et advorsum se opportunissumae, S.: et locus pro vobis et nox erit, L.—Of replacement or substitution, in the place of, instead of, for: ego pro te molam, T.: saepe et exin pro deinde et exinde dicimus: pro bene sano fictum vocamus, H.—Esp., in titles: pro consule in Ciliciam proficiscens, vice-consul: pro consulibus alqm mittere, non pro consule, instead of the consuls, not as proconsul: cum Alexandriae pro quaestore essem: pro magistro: ut, qui pro dictatore fuisset, dictator crederetur, L.—Of compensation, for, in exchange for, in return for: pro huius peccatis ego supplicium sufferam, T.: dimidium eius quod pactus esset, pro carmine daturum: id pro immolatis Romanis poenae hostibus redditum, L.: dedit pro corpore nummos, as a ransom, H.—Of equivalence, for, the same as, just as, as: hunc amavi pro meo, as my own, T.: qui mihi unus est pro centum milibus, of as much weight with me: quos pro nihilo putavit: pro occiso relictus, for dead: cum pro damnato esset, as good as condemned: neque recte neque pro bono facere (i. e. ita, ut pro bono habeatur), S.: pro vano nuntius audiri, as a boaster, L.—Esp., in phrases. —Pro eo, as an equivalent, just the same: sin minus, pro eo tamen id habeamus.—Pro eo atque, just the same as, even as: pro eo ac mereor, just as I deserve: pro eo ac debui, just as was my duty. —Pro eo quod, for the reason that, because: pro eo quod eius nomen erat magnā apud omnīs gloriā. —Of relation or proportion, for, in proportion, in comparison with, in accordance with, according to, conformably to, by virtue of: pro multitudine hominum angusti fines, Cs.: exercitum pro loco atque copiis instruit, S.: agere pro viribus: quia pro imperio palam interfici non poterat, in consideration of, L.: illum submovere pro imperio more maiorum, summarily, L.: satis pro imperio, dictatorially enough, T.: pro tuā prudentiā: pro tempore et pro re, according to time and circumstances, Cs.: pro facultatibus, N.—In phrases, with parte: quibus aliquid opis fortasse, pro suā quisque parte ferre potuisset, each according to his own measure of influence: pro meā tenui parte id defendere, to the best of my poor ability: pro virili parte, manfully: rerum gestarum memoriae pro virili parte consuluisse, i. e. to have done my share towards preserving, L.: beneficio plus quam pro virili parte obligatus, i. e. under more than personal obligations. —For pro ratā parte, see ratus.—With eo: pro magnitudine iniuriae, proque eo quod res p. temptatur, vindicare, as required by the fact that, etc.: pro antiquitate generis sui, pro eo, quod, etc., in view of the fact: ea pro eo, quantum in quoque sit ponderis, esse aestimanda, according to the weight of each.—Pro se quisque, each for himself, each in his measure, individually: pro se quisque quod ceperat adferebat: cum pro se quisque operam navare cuperet, Cs.: pro se quisque viri nituntur, V.
    * * *
    on behalf of; before; in front/instead of; for; about; according to; as, like

    Latin-English dictionary > prō

  • 14 per

    per, prep. with acc. (by solecism with abl. PER QVO, = whereby, Inscr. Miseni Repert. ex a. p. Chr. n. 159; Inscr. Orell. 3300) [kindr. with Gr. para; Sanscr. pāra, ulterior; Lith. pèr; cf.: parumper, paulisper; v. Curt. Griech. Etym. p. 269], denotes, like the Gr. dia, motion through a space, or extension over it.
    I.
    Lit., of space, through, through the midst of, throughout, all over, all along: per amoena salicta raptare aliquem, Enn. ap. Cic. Div. 1, 20, 40 (Ann. v. 40 Vahl.): inde Fert sese (equus) campi per caerula laetaque prata, id. ap. Macr. S. 6, 3 (id. v. 505 ib.): per amoenam urbem leni fluit agmine flumen, id. ap. id. ib. 6, 4 (id. v. 177 ib.):

    per membranas oculorum cernere,

    Cic. N. D. 2, 57, 142:

    coronam auream per forum ferre,

    id. Att. 14, 16, 2:

    iit hasta per tempus utrumque,

    Verg. A. 9, 418:

    se per munitiones deicere,

    Caes. B. G. 3, 26:

    per mare pauperiem fugiens, per saxa, per ignes,

    Hor. Ep. 1, 1, 46:

    per ignes,

    Ov. M. 8, 76:

    per Averna,

    id. ib. 14, 105:

    per caelum,

    Verg. A. 4, 700:

    per vias fabulari,

    in all the streets, Plaut. Cist. 5, 1:

    per totam urbem,

    id. Ep. 2, 2, 11:

    qui per provincias atque imperium tuum pecunias ei credidissent,

    in the provinces, Cic. Fam. 1, 7, 6:

    invitati hospitaliter per domos,

    Liv. 1, 9:

    via secta per ambas (zonas),

    Verg. G. 1, 238; 245:

    nascuntur copiosissime in Balearibus ac per Hispanias,

    in, Plin. 19, 5, 30, § 94:

    per illas gentes celebratur,

    throughout, Tac. A. 12, 12:

    gustūs elementa per omnia quaerunt,

    Juv. 11, 14.—

    Placed after the noun: viam per,

    Lucr. 6, 1264:

    transtra per et remos et pictas abiete puppes,

    Verg. A. 5, 663; 6, 692.
    II.
    Transf.
    A.
    Of time, through, throughout, during, for:

    quod des bubus per hiemem,

    the winter through, during the winter, Cato, R. R. 25:

    nulla res per triennium, nisi ad nutum istius, judicata est,

    Cic. Verr. 1, 5, 13:

    nulla abs te per hos dies epistula... venerat,

    during these days, id. Att. 2, 8, 1:

    per decem dies ludi facti sunt,

    id. Cat. 3, 8, 20:

    per idem tempus,

    during, at, in the course of, id. Brut. 83, 286; Suet. Galb. 10:

    per noctem cernuntur sidera,

    during the night, in the night-time, Plin. 2, 10, 7, § 48:

    per inducias,

    during, Liv. 38, 2: per multa bella, id. 8, 13:

    per ludos,

    id. 2, 18:

    per comitia,

    Suet. Caes. 80:

    per somnum,

    id. ib. 45: per tempus, during, i. e. at the right time, = in tempore, Plaut. Poen. 1, 1, 6; Ter. And. 4, 4, 44; id. Hec. 4, 3, 16.—So distr.:

    per singulas noctes,

    Suet. Caes. 1; id. Calig. 22; cf.:

    per haec,

    meanwhile, id. Claud. 27:

    per quae,

    id. Tib. 52.—
    B.
    To indicate the agent, instrument, or means, through, by, by means of:

    statuerunt injurias per vos ulcisci,

    Cic. Verr. 2, 2, 3, § 9:

    detrimenta publicis rebus per homines eloquentissimos importata,

    id. de Or. 1, 9, 38:

    quid ais? vulgo occidebantur? Per quos? et a quibus?

    by whom? and by whose command? id. Rosc. Am. 29, 80:

    quae domi gerenda sunt, ea per Caeciliam transiguntur,

    id. ib. 51, 149:

    quod nefarium stuprum non per illum factum est,

    id. Cat. 2, 4, 7.—Placed after its case:

    Exerce vocem, quam per vivis et colis,

    Plaut. Poen. prol. 13.—Esp.: per fidem decipere, fallere, etc. (= datā fide): per fidem deceptus sum, through confidence, i. e. in my host who betrayed me, Plaut. Most. 2, 2, 69; Cic. Inv. 1, 39, 71; Caes. B. G. 1, 46, 3.—So, per se, per te, through himself, by himself, of himself, etc.:

    homo per se cognitus, sine ullā commendatione majorum,

    Cic. Brut. 25, 96:

    per me tibi obstiti, = solus,

    by myself, id. Cat. 1, 5, 11:

    satis per te tibi consulis,

    Hor. Ep. 1, 17, 1:

    per se solus,

    Liv. 1, 49.—With ipse:

    nihil ipsos per se sine P. Sullā facere potuisse,

    Cic. Sull. 24, 67:

    ipsum per se, suā vi, sua naturā, sua sponte laudabile,

    id. Fin. 2, 15, 50.—To form an adverb. expression, in, by, through, etc.:

    non dubitavi id a te per litteras petere,

    by letter, Cic. Fam. 2, 6, 2:

    per summum dedecus vitam amittere,

    in the most infamous manner, most infamously, id. Rosc. Am. 11, 30:

    per iram facere aliquid,

    in anger, id. Tusc. 4, 37, 79:

    per commodum,

    Liv. 30, 29, 3 (cf. II. A. supra):

    per commodum rei publicae,

    id. 10, 25, 17; 22, 57, 1; 31, 11, 2:

    per ludum et jocum,

    sporting and jesting, in sport and jest, Cic. Verr. 2, 1, 60, § 155; cf. id. ib. 2, 5, 70, §

    181: per vim,

    forcibly, Sall. J. 23, 1:

    per dolum,

    id. ib. 11, 8:

    per otium,

    at leisure, Liv. 4, 58, 12:

    ceteris copiis per otium trajectis,

    id. 21, 28, 4:

    cibo per otium capto,

    id. 21, 55, 1:

    per tumultum = tumultuose,

    id. 44, 45, 14. —
    C.
    To designate the reason, cause, inducement, etc., through, for, by, on account of, for the sake of:

    per metum mussari,

    Plaut. Aul. 2, 1, 12:

    qui per virtutem perit, at non interit,

    id. Capt. 3, 5, 32:

    cum antea per aetatem nondum hujus auctoritatem loci attingere auderem,

    Cic. Imp. Pomp. 1, 1:

    per aetatem,

    Caes. B. G. 2, 16 fin.:

    Druso propinquanti quasi per officium obviae fuere legiones,

    Tac. A. 1, 24:

    ut nihil eum delectaret, quod aut per naturam fas esset aut per leges liceret,

    Cic. Mil. 16, 43:

    cum per valetudinem posses, venire tamen noluisti,

    id. Fam. 7, 1, 1: per me, per te, etc., as far as concerns me, you, etc.:

    si per vos licet,

    Plaut. As. prol. 12:

    per me vel stertas licet,

    Cic. Ac. 2, 29, 93; cf.:

    sin hoc non licet per Cratippum,

    id. Off. 3, 7, 33:

    fides publica per sese inviolata,

    Sall. J. 33, 3:

    per me ista pedibus trahantur,

    Cic. Att. 4, 16, 10:

    per me stetisse, quo minus hae fierent nuptiae,

    Ter. And. 4, 2, 16:

    si per suos esset licitum,

    Nep. Eum. 10, 3:

    inspicere vitia nec per magistros nec per aetatem licebat,

    Macr. S. 1, 24. —Hence, in oaths, entreaties, asseverations, etc., by a god, by men, or by inanimate or abstract things, by:

    IOVRANTO PER IOVEM, etc., Tab. Bant. lin. 15: per pol saepe peccas,

    Plaut. Cas. 2, 6, 18; cf.:

    si per plures deos juret,

    Cic. Rab. Post. 13, 36:

    quid est enim, per deos, optabilius sapientiā?

    id. Off. 2, 2, 5:

    per deos atque homines,

    id. Div. 2, 55, 116:

    per dexteram te istam oro,

    id. Deiot. 3, 8; cf.:

    per tuam fidem Te obtestor,

    Ter. And. 1, 5, 55:

    nunc te per amicitiam et per amorem obsecro,

    id. ib. 2, 1, 26:

    per pietatem!

    Plaut. Trin. 2, 2, 4:

    per comitatem edepol, pater, etc.,

    id. ib. 2, 2, 52.—In this signif. often separated from its object:

    per ego vobis deos atque homines dies, ut, etc.,

    Plaut. Men. 5, 7, 1:

    per ego te deos oro,

    Ter. And. 3, 3, 6; 5, 1, 15:

    per ego te, fili... precor quaesoque, etc.,

    Liv. 23, 9, 2:

    per ego has lacrimas... te Oro,

    Verg. A. 4, 314; 12, 56; Tib. 4, 5, 7; Ov. F. 2, 841:

    per vos Tyrrhena faventum Stagna deum, per ego et Trebiam cineresque Sagunti Obtestor,

    Sil. 12, 79 sq.; 1, 658; Stat. Th. 11, 367.—With ellips. of object:

    per, si qua est... Intemerata fides, oro, i. e. per eam,

    Verg. A. 2, 142; 10, 903:

    per, si quid merui de te bene, perque manentem amorem, Ne, etc.,

    Ov. M. 7, 854.—Sometimes to indicate an apparent or pretended cause or inducement, under the show or pretext of, under color of:

    qui per tutelam aut societatem aut rem mandatam aut fiduciae rationem fraudavit quempiam,

    Cic. Caecin. 3, 7:

    naves triremes per causam exercendorum remigum ad fauces portus prodire jussit,

    under pretext of, Caes. B. C. 3, 24;

    v. causa: per speciem alienae fungendae vicis suas opes firmavit,

    Liv. 1, 41 fin.:

    per simulationem officii,

    Tac. H. 1, 74.—
    D.
    In composition, it usually adds intensity to the signif., thoroughly, perfectly, completely, exceedingly, very much, very (very often in Cicero's epistolary style, and in new-formed words, as perbenevolus, percautus, percupidus, perbelle, perofficiose, pergaudeo; see these articles): pervelle, perfacilis, peramanter; sometimes it denotes the completion of an action, e. g. perorare, peragere;

    sometimes it is repeated: perdifficilis et perobscura quaestio,

    Cic. N. D. 1, 1, 1; so id. Rep. 1, 12, 18; id. Brut. 43, 158; id. Cael. 20 fin.; id. Fam. 9, 20, 3 al.;

    but also: perexiguā et minuta,

    id. Tusc. 2, 13, 30:

    percautus et diligens,

    id. Q. Fr. 1, 1, 6, § 18 al.; cf. Madv. ad Cic. Fin. p. 410.—It frequently occurs in tmesi:

    nobis ista sunt pergrata perque jucunda,

    Cic. de Or. 1, 47, 205:

    per mihi mirum visum est,

    id. ib. 49, 214:

    per enim magni aestimo,

    id. Att. 10, 1, 1:

    ibi te quam primum per videre velim, = videre pervelim,

    id. ib. 15, 4, 2:

    Platoni per fuit familiaris,

    Gell. 2, 18, 1:

    per, inquit, magister optime, exoptatus mihi nunc venis,

    id. 18, 4, 2.—Per quam (also perquam), very, exceedingly, extremely:

    per quam breviter perstrinxi,

    Cic. de Or. 2, 49, 201:

    per quam modica civium merita,

    Plin. Pan. 60:

    per quam velim scire,

    very much indeed, id. Ep. 7, 27, 1:

    PARENTES PER QVAM INFELICISSIMI,

    Inscr. Murat. 953, 2.—As one word:

    illorum mores perquam meditate tenes,

    Plaut. Bacch. 3, 6, 16:

    propulit perquam indignis modis,

    id. Rud. 3, 3, 9:

    erat perquam onerosum,

    Plin. Ep. 2, 11, 13:

    perquam honorificum,

    id. ib. 3, 4, 3.—Separated by an intervening word:

    per pol quam paucos reperias,

    Ter. Hec. 1, 1, 1.—Placed after the word it governs; v. supra, I. fin. and II. B.

    Lewis & Short latin dictionary > per

  • 15 enim

    ĕnim, conj. [comp. of ĕ for pronom. stem i, and nam], a demonstrative corroborative particle. (Its position is regularly after the first word, or the first two or more closely connected words in the sentence;

    only in the comic writers sometimes at the beginning. Put after est in the fourth place: in eo est enim illud,

    Cic. Off. 1, 20, 67:

    ab omnibus est enim, etc.,

    id. Deiot. 13, 37;

    al., see below. Put after quoque: id quoque enim traditur,

    Liv. 2, 18; 3, 50; 23, 12; 27, 22; 30, 1; 33, 30; 36, 27; but not in Cicero, v. Madv. ad Cic. Fin. 2, 33, 108, p. 325.—Sometimes it divides an apparent compound:

    quotus enim quisque,

    Tac. Or. 26 fin.)
    I.
    To corroborate a preceding assertion, like equidem, certe, vero; hence freq. connected with these particles, esp. with vero (v. under B.), truly, certainly, to be sure, indeed, in fact: Ch. Te uxor aiebat tua Me vocare. St. Ego enim vocari jussi, certainly, I did order you to be called, Plaut. Cas. 2, 4, 2:

    ornanda est enim dignitas domo,

    Cic. Off. 1, 39, 139:

    in his est enim aliqua obscuritas,

    in fact, indeed, id. Tusc. 1, 32, 78:

    ille (Dumnorix) enim revocatus resistere ac se manu defendere coepit,

    in fact, indeed, Caes. B. G. 5, 7, 8:

    tum M. Metilius, id enim ferendum esse negat,

    it was really not to be endured, Liv. 22, 25:

    enim istaec captio est,

    this is clearly a trick, Plaut. Ep. 5, 2, 36:

    enim me nominat,

    positively he mentions my name, id. Trin. 5, 2, 10:

    enim non ibis nunc vicissim, nisi scio,

    you shall positively not go, id. Pers. 2, 2, 54; id. Capt. 3, 4, 60; cf. id. Most. 5, 2, 12: Th. Quid tute tecum? Tr. Nihil enim, nothing truly, Plaut. Most. 3, 1, 24; so,

    nihil enim,

    Ter. Ad. 4, 5, 22; id. Hec. 5, 4, 10; cf.:

    enim nihil,

    Plaut. Bacch. 4, 4, 51: Pa. Quid metuis? Se. Enim ne nosmet perdiderimus uspiam, id. Mil. 2, 5, 19:

    tua pol refert enim,

    id. Stich. 4, 2, 36:

    certe enim hic nescio quis loquitur,

    id. Am. 1, 1, 175:

    certe enim,

    id. ib. 2, 2, 26; id. As. 3, 3, 24; Ter. And. 3, 2, 23.—So too in ironical or indignant discourse:

    tu enim repertu's Philocratem qui superes veriverbio!

    you indeed! Plaut. Capt. 3, 4, 36:

    ex his duo sibi putant concedi: neque enim quisquam repugnat,

    Cic. Ac. 2, 13, 41 Goer.; cf. id. Mil. 3, 8; id. Deiot. 12, 33 sq.; id. Verr. 2, 1, 13; id. Phil. 7, 8; Liv. 7, 32; 34, 7; Hor. Ep. 1, 19, 44 al.:

    non assequimur. Isti enim videlicet Attici nostri quod volunt, assequuntur,

    Cic. Brut. 84, 288;

    so (with videlicet),

    id. Font. 9, 19; id. Cat. 2, 6, 12: Ca. Faxo haut tantillum dederis verborum mihi. Me. Nempe enim tu, credo, me imprudentem obrepseris, yes, indeed, I believe you are trying to take me in, Plaut. Trin. 1, 2, 23.—
    B.
    Strengthened by vero, and combined with it into one word, ĕnimvēro (unlike enim, usually beginning the sentence), yes indeed, yes truly, of a truth, to be sure, certainly, indeed:

    enimvero Chremes nimis graviter cruciat adulescentulum,

    Ter. Heaut. 5, 5, 1:

    enimvero, inquit Crassus, mirari satis non queo, etc.,

    Cic. de Or. 1, 36; Liv. 5, 25; 1, 51 fin.:

    postridie mane ab eo postulo, ut, etc.: ille enimvero negat,

    and of a truth, he denies it, Cic. Verr. 2, 4, 66; so,

    ille enimvero,

    id. ib. 2, 5, 39; Liv. 3, 35 fin.:

    hic enimvero,

    Cic. Verr. 2, 3, 60:

    enimvero iste,

    id. ib. 2, 3, 25.—In corroborating replies (cf. certe, I. A. 2.): Me. Ain vero? So. Aio enimvero, Plaut. Am. 1, 1, 188; cf. id. Pers. 2, 2, 2: Sy. Eho, quaeso, an tu is es? Ch. Is enim vero sum, id. Trin. 4, 2, 145: Al. Tun' te abisse hodie hinc negas? Am. Nego enimvero, id. Am. 2, 2, 127; id. As. 3, 3, 98; id. Am. 1, 1, 254: Pa. Incommode hercle. Ch. Immo enimvero infeliciter, Ter. Eun. 2, 3, 37.—And in ironical or indignant discourse: Da. Ubi voles, arcesse. Si. Bene sane:

    id enimvero hic nunc abest,

    that, to be sure, is wanting here as yet, Ter. And. 5, 2, 7; id. Phorm. 3, 1, 1:

    enimvero ferendum hoc quidem non est,

    Cic. Verr. 2, 1, 26; Liv. 43, 1; cf. id. 6, 14; 25, 41; 27, 30; 33, 46; 34, 58.
    II.
    Transf.
    A.
    To prove or show the grounds of a preceding assertion, for: haec sunt non nugae;

    non enim mortualia,

    Plaut. As. 4, 1, 63:

    mihi vero omne tempus est ad meos libros vacuum: numquam enim sunt illi occupati,

    Cic. Rep. 1, 9:

    quas (geometricas formas) ut vidisset, exclamavisse, ut bono essent animo, videre enim se hominum vestigia,

    id. ib. 1, 17 et saep. —In parenthetical sentences:

    quocirca (dicendum est enim saepius), cum judicaveris, diligere oportet,

    Cic. Lael. 22, 85; cf. id. Tusc. 2, 24, 58; id. Ac. 2, 7, 22:

    rumpor et invideo (quid enim non omnia narrem?), etc.,

    Ov. H. 16, 221:

    di maris et caeli (quid enim nisi vota supersunt?), etc.,

    id. Tr. 1, 2, 1 et saep.—
    2.
    Sometimes the assertion, the reason for which is given, is to be mentally supplied, Cic. Tusc. 5, 9, 26; cf. id. de Or. 2, 6, 24; id. Leg. 2, 7, 17: Am. Qui istuc potis est fieri, quaeso, ut dicis, jam dudum, modo? Al. Quid enim censes? te ut deludam contra? etc., what then do you think? Plaut. Am. 2, 2, 62; cf. Cic. Tusc. 1, 6, 10; Hor. S. 2, 3, 124; Curt. 5, 8; 10, 2 al.—So the expression: quid enim dicam? commonly ellipt.: quid enim? qs. for what can be objected to the assertion just made? quid enim de T. Tatio Sabino dicam, Liv. 4, 3, 12:

    quid enim? fortemne possumus dicere eundem illum Torquatum?

    Cic. Fin. 2, 22, 72; 2, 28, 93; id. Fam. 5, 15, 2; Lucc. ap. Cic. Fam. 5, 14, 2; Hor. S. 1, 1, 7; 2, 3, 132 et saep.—
    B.
    To explain a preceding assertion, for instance, namely: Sy. Si futurum est, do tibi operam hanc. Mi. Quomodo? Ut enim, ubi mihi vapulandumst, tu corium sufferas, Plaut. Poen. 4, 2, 33; Sc Metuo maxime. Pa. Quid metuis? Sc. Enim ne nos nosmet perdiderimus, id. Mil. 2, 5, 19: Lu. Di me perdant, si bibi, Si bibere potui. Pa. Qui jam? Lu. Quia enim obsorbui, why because, id. ib. 3, 2, 21; id. Am. 2, 2, 34; id. Capt. 4, 2, 104; id. Cas. 2, 6, 33; Ter. Heaut. 1, 2, 14:

    quod enim,

    App. M. 9, p. 228, 16: non igitur videtur nec frumentarius ille Rhodios nec hic aedium venditor celare emptores debuisse. Neque enim id est celare, quicquid reticeas;

    sed cum, etc.,

    Cic. Off. 3, 13 fin.:

    antiquissimam sententiam, tum omnium populorum et gentium consensu comprobatam sequor. Duo sunt enim divinandi genera, etc.,

    id. Div. 1, 6, 11; cf. id. de Imp. Pomp. 2, 6. See Hand, Turs. II. p. 374-409.

    Lewis & Short latin dictionary > enim

  • 16 admoneo

    ad-mŏnĕo, ui, ĭtum, 2, v. a., to bring up to one's mind, to put one in mind of ( in a friendly manner), to remind, suggest, advise, warn, admonish (by influencing more directly the reason and judgment; while in adhortor the admonition is addressed immediately to the will, Doed. Syn. 1, 164: “Moneo, et admoneo hoc differunt, quod monemus futura, admonemus praeterita; illa ut caveamus et discamus, haec ut recordemur,” Aus. Popma, p. 29; cf. Ellendt ad Cic. Brut. 3, 11: “in monente benevolentia, in admonente memoria,” Ernest. no. 1663).
    I.
    In gen., constr. absol. and with aliquem alicujus rei or de aliqua re, aliquam rem (Sallust employs them all); with ut or ne. when an action follows; with acc. and inf. or a rel. clause, when merely an historical [p. 42] fact is brought to view, Zumpt, § 439 and 615.
    (α).
    Absol.:

    qui admonent amice, docendi sunt,

    Cic. N. D. 1, 3:

    amicissime admonere,

    id. Att. 7, 26:

    si sitis admoneret, profluente aquā vitam tolerat,

    Tac. A. 15, 45 fin.:

    admonitus in somnis,

    Vulg. Matt. 2, 22.—
    (β).
    Aliquem alicujus rei:

    admonebat alium egestatis, alium cupiditatis suae,

    Sall. C. 21:

    quoniam nos tanti viri res admonuit,

    id. J. 95:

    admonere aliquem foederis,

    Liv. 35, 13; 5, 51:

    judices legum et religionis,

    Suet. Tib. 33:

    admonitus hujus aeris alieni,

    Cic. Top. 1, 5:

    aetatis et condicionis admoneri,

    Suet. Dom. 2; cf. Drak. ad Liv. 2, 36, 6.—And with acc. of person omitted:

    adversae res admonuerunt religionum,

    Liv. 5, 51; 5, 46, 6:

    veterum recentiumque admonens,

    Tac. H. 3, 24.—
    (γ).
    Aliquem de aliqua re:

    de aede Telluris et de porticu Catuli me admones,

    Cic. Q. Fr. 3, 1, 4:

    ut aliquid aliquando de doctrinae studiis admoneamur,

    id. Rep. 1, 9:

    de moribus civitatis tempus admonuit,

    Sall. C. 5:

    admonuit eos de auxiliis Dei,

    Vulg. 2 Macc. 8, 19.—Sometimes in passing from a subject already discussed to a new one, = docere, dicere, to treat of, to speak of:

    de multitudine (verborum) quoniam quod satis esset admonui, de obscuritate pauca dicam,

    Varr. L. L. 6, § 40 Müll.—
    (δ).
    With two acc. (in gen., only with illud, istuc, quod, multa, res, etc.):

    ridiculum est te istuc me admonere,

    Ter. Heaut. 2, 3, 112:

    illud te esse admonitum volo,

    Cic. Cael. 3, 8:

    jam illud non sunt admonendi, ut, etc.,

    id. Off. 2, 19, 68:

    illud me praeclare admones,

    id. Att. 9, 9:

    sin quippiam essem admonitus,

    id. Fam. 5, 8:

    multa praeterea ostentis, multa extis admonemur,

    id. N. D. 2, 66:

    eam rem nos locus admonuit,

    Sall. J. 79.—
    (ε).
    With acc. and inf.:

    admonuisti etiam dictum aliquod in petitionem tuam dici potuisse,

    Cic. Planc. 34, 85 B. and K.:

    et meminerant et admonebant alii alios, supplicium ex se, non victoriam peti,

    Liv. 28, 19: nostri detrimento admonentur diligentius stationes disponere, Auct. B. G. 8, 12.—
    (ζ).
    With a rel. clause:

    meus me sensus, quanta vis fraterni sit amoris, admonet,

    Cic. Fam. 5, 2.—
    (η).
    With ut or ne:

    admonebat me res, ut, etc.,

    Cic. Off. 2, 19, 67:

    Caninius noster me tuis verbis admonuit, ut scriberem,

    id. Fam. 9, 6:

    ea res admonet, ut, etc.,

    Tac. A. 3, 25; so,

    corresp. with moneo,

    Sen. Ep. 24, 16.—
    (θ).
    With the simple subj. (in the historians):

    simulque admonerent liberis suis prospiceret,

    Nep. Ph. 1:

    nisi Seneca admonuisset venienti matri occurreret,

    Tac. A. 13, 5:

    admonuit negotiis abstineret,

    Suet. Tib. 50:

    illud me admones, cum illum videro, ne nimis indulgenter, et cum gravitate potius loquar,

    Cic. Att. 9, 9, 2 (where ut is to be supplied from the preceding ne).—
    (ι).
    With a simple inf. (so most freq. after the Aug. per., but also in Cic.):

    ut mos erat istius atque ut eum suae libidines facere admonebant,

    Cic. Verr. 2, 1, 24, § 63:

    easdem decedere campis admonuit,

    Verg. G. 4, 186; so,

    Matrem Admonuit ratibus sacris depellere taedas,

    id. A. 9, 109:

    sol acrior ire lavatum admonuit,

    Hor. S. 1, 6, 125; so Ov. M. 3, 601; 6, 150:

    nihil agere quod non prosit, fabella admonet,

    Phaedr. 3, 17; Tac. A. 15, 67:

    regrediendum (sc. esse sibi),

    Tac. Agr. 25.—
    (κ).
    With ad and the gerund.:

    ad thesaurum reperiendum,

    Cic. Div. 2, 65, 134.—
    (λ).
    With abl. of means or cause:

    de quibus (discordiis) ipsis his prodigiis a dis immortalibus admonemur,

    Cic. Har. Resp. 21, 44:

    proximi diei casu admoniti omnia ad defensionem paraverunt,

    Caes. B. C. 2, 14:

    divinā admonitus plagā,

    Vulg. 2 Macc. 9, 11.—
    II.
    Esp.
    A.
    To recall a thing to memory, to bring to remembrance (without any accessory notion of admonition); with acc. or gen.:

    cum memor anteactos semper dolor admonet annos,

    Tib. 4, 1, 189 Müll. (some read here admovet):

    admonuit dominae deseruitque Venus,

    id. 1, 5, 40:

    nomen, quod possit equorum Admonuisse,

    Ov. M. 15, 543.—
    B.
    Of a creditor, to remind a debtor of his debt, to ask payment, to dun:

    cum tibi cotidie potestas hominis fuisset admonendi, verbum nullum facis,

    Cic. Quint. 12; so id. Top. 1 fin.
    C.
    In the poets and in later Lat., to urge or incite to action (cf. admonitor):

    telo admonuit bijugos,

    Verg. A. 10, 586; so Spart. Sever. 11 fin.:

    liberos verberibus,

    Sen. Clem. 1, 14; id. Const. Sap. 12 fin.

    Lewis & Short latin dictionary > admoneo

  • 17 ergo

    ergō (rarely with short o in Ov. and the post-Aug. poets, Ov. H. 5, 59 Lennep.; id. Tr. 1, 1, 87; Luc. 9, 256; Val. Fl. 2, 407; Claud. Ep. 4, 17), adv. [for e-regō, from ex and root rag-, to extend upward; cf. Gr. oregô, L. rego, Germ. ragen; v. erga, and Corss. Ausspr. 1, 448 sqq.], proceeding from or out of.
    I.
    With gen. (placed after it, like causa and gratia), in consequence of, on account of, because of (ante-class, but not in Plaut. or Ter.):

    quojus rei ergo,

    Cato R. R. 141, 2:

    hujus rei ergo,

    id. ib. § 3; 4; ib. 139; Tab. Publica ap. Liv. 40, 52 fin.; 41, 28 fin.: dono militari virtutis ergo donari, S. C. ap. Liv. 25, 7; so, virtutis ergo, Lex ap. Cic. Opt. Gen. 7, 19; Sisenn. ap. Non. 107, 16: ejus victoriae ergo, Inscr. ap. Nep. Paus. 1, 3: funeris ergo, Lex ap. Cic. Leg. 2, 23 fin.; 25 fin.:

    ejus legis ergo,

    Cic. Att. 3, 23, 2; Quadrig. ap. Gell. 3, 8, 8:

    formidinis ergo,

    Lucr. 5, 1246:

    illius ergo,

    Verg. A. 6, 670.
    II.
    Absol. (for cujus rei ergo), consequently, accordingly, therefore, then (class.): unus homo nobis cunctando restituit rem: ergo postque magisque viri nunc gloria claret, Enn. ap. Cic. de Sen. 4; Lucil. ap. Cic. Fin. 1, 3, 9; Plaut. Cist. 1, 1, 74:

    Polemoni et jam ante Aristoteli ea prima visa sunt, quae paulo ante dixi. Ergo nata est sententia veterum Academicorum, etc.,

    Cic. Fin. 2, 11, 34:

    Albano non plus animi erat quam fidei, nec manere ergo, nec transire aperte ausus, etc.,

    Liv. 1, 27; Verg. E. 5, 58 et saep.—The reason or cause sometimes follows with quia, quod:

    ergo istoc magis, quia vaniloquus, vapulabis,

    Plaut. Am. 1, 1, 222; cf. id. Mil. 4, 6, 18.—Ante- and postclass. pleonast.:

    ergo igitur,

    Plaut. Trin. 3, 3, 27; and:

    igitur ergo,

    App. M. 1, p. 104 al. —So in Ter. and Liv.:

    itaque ergo,

    Ter. Eun. 2, 3, 25; Liv. 1, 25, 2 Drak.; 3, 31, 5 Gron.; 9, 31 fin.; 39, 25.—
    B.
    Transf.
    1.
    In a logical conclusion, consequently, therefore:

    negat haec filiam me suam esse: non ergo haec mater mea est,

    Plaut. Ep. 4, 2, 20; Varr. L. L. 8, § 47; 48; 49;

    59 sq. al.: nullum dicere causae esse genus amentia est, etc.... Relinquitur ergo, ut omnia tria genera sint causarum,

    Cic. Inv. 1, 9 fin.:

    quis est enim, in quo sit cupiditas, quin recte cupidus dici possit? Ergo et avarus erit, sed finite,

    id. Fin. 2, 9, 27; 5, 9, 24:

    quis tam esset ferreus qui eam vitam ferre posset, etc.? Verum ergo illud est, quod a Tarentino Archyta dici solitum,

    id. Lael. 23, 88 et saep.;

    corresponding to igitur,

    id. ib. 14 fin. and 15 init.; so consecutively, igitur... ergo... ergo... igitur... id. N. D. 2, 21, 56 sq.—So with si, cum, quia, etc.:

    ergo ego nisi peperissem, Roma non oppugnaretur,

    Liv. 2, 40, 8; Plaut. Ep. 5, 2, 34; id. Capt. 2, 3, 63; id. Aul. 4, 10, 25. —So esp. in Cicero, like an (v. an I. D.), in interrogative argumentation, a minore ad majus, or ex aequo, so, so then:

    ergo haec veteranus miles facere poterit, doctus vir sapiensque non poterit?

    Cic. Tusc. 2, 17, 39; so with the future, id. ib. § 41; 1, 14, 31; 3, 15, 31; id. Off. 1, 31, 114; id. Fin. 2, 33 fin.:

    ergo illi intelligunt, quid Epicurus dicat, ego non intelligo?

    id. ib. 2, 4, 13; cf. id. Arch. 9:

    ergo Ennio licuit vetera contemnenti dicere, etc.... mihi de antiquis eodem modo non licebit?

    id. Or. 51, 171; cf. id. Arch. 8, 9 fin.
    2.
    In interrogations.
    a.
    When an explanation is asked, do you say? do you mean? then: S. Quo agis? P. Quo tu?... S. Quo ergo, scelus? Plaut. Pers. 2, 2, 23: Ipsus es? Ch. Ipsus Charmides sum. S. Ergo ipsusne es? id. Trin. 4, 2, 145; id. Ep. 1, 1, 19; Hor. S. 2, 3, 156.—
    b.
    When a consequence is inquired for, Engl. then: Ps. lstuc ego jam satis scio. Si. Cur ergo, quod scis, me rogas? Plaut. Ps. 4, 1, 10:

    ergo in iis adolescentibus bonam spem esse dicemus, quos? etc.,

    Cic. Fin. 2, 35, 117:

    dedemus ergo Hannibalem? dicet aliquis,

    Liv. 21, 10 fin. et saep.:

    num ergo is excaecat nos aut orbat sensibus, si? etc.,

    Cic. Ac. 2, 23, 74; so,

    num ergo,

    Quint. 10, 1, 5; cf. id. 6, 3, 79:

    quid stamus? quin ergo imus?

    why not then? Plaut. Merc. 3, 3, 21; so,

    quin ergo,

    id. As. 1, 1, 15; 2, 2, 113; id. Merc. 5, 2, 88; id. Mil. 4, 2, 93.— Esp. freq., quid ergo? like the Gr. ti ouW, why then? but why? quid ergo hanc dubitas colloqui? Plaut. Mil. 4, 2, 17; cf. Cic. Fin. 4, 14; Ter. Phorm. 5, 7, 55; Tib. 3, 6, 51:

    quid ergo? hujusne vitae propositio Thyesten levare poterit?

    Cic. Tusc. 3, 18; id. Off. 3, 20, 81; 3, 15, 61; 3, 18, 73; id. Rosc. Am. 1, 2; id. Caecin. 20; id. Mur. 23, 47 et saep.; Caes. B. G. 7, 77, 10 et saep.—
    3.
    With imperatives and words used imperatively, then, now, accordingly:

    dato ergo istum symbolum illi,

    Plaut. Ps. 2, 2, 57:

    vide ergo, hanc conclusionem probaturusne sis,

    Cic. Ac. 2, 30, 96:

    desinite ergo,

    Caes. B. C. 3, 19 fin.:

    sequere ergo,

    Plaut. As. 2, 4, 83; id. Rud. 1, 2, 94; id. Stich. 5, 2, 20; cf.:

    amplectere ergo,

    id. Curc. 1, 3, 16:

    tace ergo,

    id. Aul. 3, 2, 14; id. Ep. 2, 2, 57:

    dic ergo,

    id. Pers. 2, 2, 57: ausculta ergo, id. ib. 4, 6, 19; id. Cas. 2, 4, 18 et saep.:

    quin tu ergo i modo,

    come now, begone! id. Merc. 5, 2, 114; cf.:

    quin tu ergo omitte genua,

    id. Rud. 3, 2, 14:

    agedum ergo,

    id. ib. 3, 4, 15.—So with the subj.:

    age eamus ergo, intro ergo abeant,

    Plaut. Cas. 3, 6, 17; id. Mil. 1, 1, 78:

    abeamus ergo intro,

    id. ib. 3, 3, 69:

    ergo des minam,

    id. ib. 5, 27; Cic. Fin. 5, 8 fin.; id. Brut. 43.—And with the future:

    ergo, si sapis, mussitabis,

    Plaut. Mil. 2, 5, 66.—
    4.
    Like igitur, in resuming an interrupted train of thought, as I was saying; I say, then; well then:

    tres viae sunt ad Mutinam, quo festinat animus, ut, etc.... Tres ergo ut dixi viae,

    Cic. Phil. 12, 9, 22; cf. id. Part. 13, 46; id. de Or. 1, 57; id. Top. 19, 73; id. Tusc. 1, 2, 4.—So (like igitur and inquam) after parenthetical sentences, Cic. Tusc. 1, 7, 14; id. Fin. 2, 34, 113; id. Fam. 15, 10, 1.—Less freq. for inquam in a mere repetition:

    mihi tuus pater, Pater hujus ergo, hospes Antidamas fuit,

    Plaut. Poen. 5, 2, 91; or in beginning a subject with reference to the expectation of the auditors (cf. Gr. ara), then, now:

    accipite ergo animis,

    Verg. A. 10, 109; id. Cir. 29. See Hand Turs. II. pp. 440-467.

    Lewis & Short latin dictionary > ergo

  • 18 subscribo

    sub-scrībo, psi, ptum, 3, v. a.
    I.
    To write underneath or below (class.; cf. subnoto).
    A.
    In gen.:

    statuis inauratis... subscripsit, Reges ab se in gratiam esse reductos,

    Cic. Clu. 36, 101; cf.:

    subscripsere quidam L. Bruti statuae: utinam viveres, etc.,

    Suet. Caes. 80:

    si quaeret Pater Urbium Subscribi statuis,

    Hor. C. 3, 24, 28; cf.:

    meo subscribi causa sepulcro,

    Ov. M. 9, 563: quarum (litterarum) exemplum subscripsi, Balb. ap. Cic. Att. 9, 13, A, § 1; Treb. ap. Cic. Fam. 12, 16, 3; cf.:

    seminaria ulmorum parentur eā ratione, quam deinceps subscripsimus,

    Col. 5, 6, 5.—
    B.
    In partic.
    1.
    Jurid. t. t., to write down, sign, or subscribe one's name to an accusation (either as principal prosecutor or as seconding others), together with the ground of the charge; hence, in gen., to charge, accuse, prosecute: in L. Popillium subscripsit L. Gellius, quod is pecuniam accepisset, quo innocentem condemnaret, Cic. Clu. 47, 131; cf.:

    quia parricidii causa subscripta esset,

    id. Inv. 2, 19, 58:

    Gabinium de ambitu reum fecit P. Sulla, subscribente privigno Memmio, fratre Caecilio, etc.,

    id. Q. Fr. 3, 3, 2; cf.:

    Capito Agrippae subscripsit in C. Cassium,

    Vell. 2, 69, 5; and:

    accusanti patrono subscripsit,

    Suet. Rhet. 3; Nep. Att. 6, 3:

    cras subscribam homini dicam,

    Plaut. Poen. 3, 6, 5:

    in crimen,

    Dig. 47, 1, 3; 47, 2, 92:

    in crimine,

    ib. 48, 10, 24.—
    2.
    Publicists' t. t., of the censor, to write down, set down, note down the reason of his official censure under or against the name of the person censured:

    video animadvertisse censores in judices quosdam illius consilii Juniani, cum istam ipsam causam subscriberent,

    Cic. Clu. 42, 119:

    censor C. Ateium notavit, quod ementitum auspicia subscripsit,

    id. Div. 1, 16, 29:

    haec quae de judicio corrupto subscripserint, etc.,

    id. Clu. 45, 127: ac primum illud statuamus, utrum quia censores subscripserint, ita sit;

    an quia ita fuerit, illi subscripserint,

    id. ib. 44, 123:

    quod censores de ceteris subscripserunt,

    Quint. 5, 13, 33.—
    3.
    To sign, subscribe a document (by appending one's name or a formula of greeting;

    perh. not ante-Aug.): omnes (tutores) debent unius editioni subscribere,

    Dig. 2, 13, 6:

    rationibus, testamento,

    ib. 40, 7, 40;

    for which, also, rationes,

    ib. 35, 1, 80 fin.; 34, 3, 12:

    si subscripserit in tabulis emptionis, concessisse videtur,

    ib. 20, 6, 8 fin.:

    cum de supplicio cujusdam capite damnati, ut ex more subscriberet, admoneretur,

    Suet. Ner. 10; id. Calig. 29:

    ipse Commodus in subscribendo tardus et neglegens, ita ut libellis una forma multis subscriberet, in epistolis autem plurimis Vale tantum scriberet,

    Lampr. Commod. 13; Suet. Tib. 32 Wolf (cf. Dio, 57, 11).—
    b.
    Transf.
    (α).
    To assent to, agree to, approve of any thing:

    nec quicquam prius pro potestate subscripsit, quam quingenties sestertium ad peragendam Auream domum,

    Suet. Oth. 7:

    Caesaris irae,

    Ov. Tr. 1, 2, 3:

    aut gratiae aut odio suo,

    Phaedr. 3, 10, 57:

    odiis accusationibusque Hannibalis,

    Liv. 33, 47:

    orationi alicujus,

    id. 10, 22:

    luxuriae,

    Cels. 3, 4:

    si fortuna voto subscripserit,

    Col. 1, 2, 3: tuo desiderio, Traj. ap. Plin. Ep. 10, 95 (96):

    amoribus alicujus,

    Val. Max. 4, 7, 4.—
    (β).
    To grant, allow, accord a thing to any one (post-class.), Tert. Virg. Vel. 10; id. Idol. 13; id. Anim. 40.—
    II.
    (With the idea of the verb predom.) To write or note down (=notare;

    very rare): numerum aratorum,

    Cic. Verr. 2, 3, 51, § 120:

    audita,

    Quint. 12, 8, 8:

    quaedam,

    Suet. Aug. 27; cf.:

    suspiria nostra (a delatoribus),

    Tac. Agr. 45 (acc. to others this passage belongs to B. 1.).

    Lewis & Short latin dictionary > subscribo

  • 19 etenim

    ĕt-ĕnim, conj., subjoins a corroborative clause, or one which contains the reason of a preceding statement, for, truly, and indeed, because that, since (not freq. till class. times, esp. in Cic.):

    verum profecto hoc petere me precario a vobis jussit... Etenim ille, etc.,

    Plaut. Am. prol. 26; Ter. And. 2, 6, 9; id. Eun. 5, 9, 44: praeclare quidem dicis;

    etenim video jam, quo pergat oratio,

    Cic. Rep. 3, 32; id. de Sen. 5 fin. et saep.:

    quippe etenim,

    Lucr. 1, 104; 2, 547; 3, 800;

    5, 1062 al.: tutus bos etenim rura perambulat,

    Hor. C. 4, 5, 17.—
    II.
    Esp., introducing parenthetical clauses (cf. enim, II. A.):

    ejus autem legationis princeps est Hejus (etenim est primus civitatis), ne forte, etc.,

    Cic. Verr. 2, 4, 7; id. Att. 10, 17 fin.; id. Lael. 17, 62; id. Ac. 2, 31, 99; Liv. 3, 24 fin. (etenim always begins the clause, Krebs, Antibarb. p. 423; Madvig, Opusc. Acad. 1, 390). See Hand, Turs. II. pp. 540-545.

    Lewis & Short latin dictionary > etenim

  • 20 insanum

    in-sānus, a, um, adj., unsound in mind.
    I.
    Lit., mad, insane (syn.:

    furiosus, fanaticus): quod idem contigit insanis,

    Cic. Ac. 2, 17, 52:

    si fecisset Juno maritum insanum,

    Juv. 6, 620. —
    II. A.
    Ex stultis insanos facere, Ter. Eun. 2, 2, 23:

    acrior et insanior cupiditas,

    Cic. Verr. 2, 4, 18, § 39:

    insanissima concio,

    id. Mil. 17, 45:

    homo insanissimus,

    id. Rosc. Am. 12, 33:

    uter est insanior horum?

    Hor. S. 2, 3, 102.—
    2.
    Transf., of inanim. and abstr. things:

    caedis insana cupido,

    Verg. A. 9, 760:

    amor duri Martis,

    id. E. 10, 44:

    insano verba tonare foro,

    i. e. where there is a great bustle, Prop. 4 (5), 1, 134:

    omnis et insana semita nocte sonat,

    i. e. of women raving about, id. 4 (5), 8, 60:

    insani enses,

    Calp. Ecl. 1, 59:

    fluctus,

    Verg. E. 9, 43:

    venti,

    Tib. 2, 4, 9:

    vires Austri,

    Ov. M. 12, 510:

    insana Caprae sidera,

    Hor. C. 3, 7, 6. —
    B.
    That causes madness (cf. "The insane root, that takes the reason prisoner," Shaks. Macb. 1, 3):

    laurum insanam vocant, quoniam si quid ex ea decerptum inferatur navibus, jurgia fiunt, donec abiciatur,

    Plin. 16, 44, 89, § 239:

    herba,

    that produces madness, Ser. Samm. 20:

    fames,

    that drives one to madness, Luc. 7, 413.—
    C.
    Outrageous, monstrous, violent, extravagant, excessive:

    substructionum insanae moles,

    Cic. Mil. 31, 85:

    substructiones Capitolii insanae,

    Plin. 36, 14, 2, § 104:

    labor,

    Verg. A. 6, 135:

    trepidatio,

    Liv. 32, 17, 16:

    cum stupet insanis acies fulgoribus,

    Hor. S. 2, 2, 5:

    vites,

    that bear excessively, three times, Plin. 16, 27, 50, § 115; cf. adv., 3. insanum. —
    D.
    Enthusiastic, enraptured, inspired:

    vates,

    Verg. A. 3, 443. — Adv., in three forms.
    1. a.
    Madly, insanely:

    amare,

    Plaut. Curc. 1, 3, 20. — Comp.:

    in silvam non ligna feras insanius,

    Hor. S. 1, 10, 34.— Sup.:

    insanissime desperare,

    Aug. Ep. 238.—
    b.
    Outrageously, excessively:

    esuriens insane bene,

    Plaut. Mil. 1, 1, 24; cf. Varr. L. L. 7, § 86 Müll.—
    2.
    in-sānĭter, madly, violently, excessively: ludit nimium insaniter, Pomp. ap. Non. 509, 31; Prisc. p. 1010 P.—
    3.
    insānum, outrageously, vehemently, excessively:

    insanum malum = pessimum,

    Plaut. Trin. 3, 2, 47:

    porticus, insanum bona,

    id. Most. 3, 3, 5:

    magnum molior negotium,

    id. Bacch. 4, 5, 1: valde, id. Fragm. ap. Non. 127, 26.

    Lewis & Short latin dictionary > insanum

См. также в других словарях:

  • The Reason — Album par Hoobastank Enregistrement 2003 4th Street Recording, Santa Monica, Californie (voix, guitares, basses) Village Recorder, Los Angeles, Californie (percussions) Durée Post grunge Rock alternatif Label …   Wikipédia en Français

  • The Reason — Ризн, ризэн (англ. reason  причина, разум) может относиться к: The Reason  студийный альбом группы Hoobastank. The Reason  сингл группы Hoobastank. The Reason  сингл Селин Дион. The Reason  канадская рок группа …   Википедия

  • The Reason (альбом) — The Reason С …   Википедия

  • The Reason (Disambiguation) — The Reason may refer to:* The Reason (album), an album by Hoobastank ** The Reason (song), a song by Hoobastank, taken from the album of the same name * The Reason (Celine Dion song) * The Reason (Beanie Sigel album) * The Reason (Lemar album)ee… …   Wikipedia

  • The Reason Project — is a U.S. charitable (501(c)3) foundation devoted to spreading scientific knowledge and secular values in society. The project will draw on the talents of prominent and creative thinkers from a wide range of disciplines science, law, literature,… …   Wikipedia

  • The Reason of Church-Government Urged against Prelaty — is an essay by English poet John Milton distributed as one of a series of religious pamphlets by the writer. Published in 1642, the political work details Milton s preference for a Presbyterian approach to the Church of England over approaches… …   Wikipedia

  • The Reason Why — The Reason Why: An Anthology of the Murderous Mind (1995) is one of Ruth Rendell s few non fiction works. In it she studies the criminal mind. it was first published by Jonathan Cape, London in 1985. It was followed by a US edition from Crown,… …   Wikipedia

  • The Reason of State — (Italian: Della Ragion di Stato) is a work of political philosophy by Italian Jesuit Giovanni Botero. It was first published in Venice in 1589, and is most notable for criticizing methods of statecraft associated with Machiavelli and presenting… …   Wikipedia

  • The Reason (band) — Infobox musical artist Name = The Reason Img capt = Img size = Landscape = Background = group or band Alias = Origin = Hamilton, Ontario Genre = Indie Rock Rock Emo Post Hardcore (Earlier) Years active = 2003 ndash;present Label = Smallman… …   Wikipedia

  • The Reason (песня) — У этого термина существуют и другие значения, см. The Reason. «The Reason» Сингл Hoobastank из альбома Hoobastank Выпущен 7 февраля …   Википедия

  • The Reason (Celine Dion song) — Infobox Single Name = The Reason Artist = Céline Dion from Album = Let s Talk About Love Released = Start date|1997|12|8 Format = CD single Recorded = Air Studios Genre = Pop Length = 5:01 (album version) 4:30 (radio edit) Label = Columbia, Epic… …   Wikipedia

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»